İçindekiler
18 aylık bebeğiniz hızla büyümeye devam ediyor. Daha dün gibi hatırladığınız bebek sesleri, anne-baba deme çabasının yerini, yeni yeni öğrendiği kelimeleri telaffuz etme çabası alır. Bebeğiniz artık sizinle daha etkili bir iletişim halindedir. Yapmak istediği şeyleri bir iki kelimeyi doğru çıkararak ya da o kelimeye benzer seslerle ifade eder. Hissettiklerini daha net anlayabilirsiniz. Heyecanla beklediğiniz ilk adımlar sonrasında hızlanır ve bebeğiniz artık yürümenin yanında koşmaya başlayacaktır. Vücudunun bölümlerini tanıyabilir ve istediği şeyleri parmakları ile işaret eder.
Doğduğundan beri hep gözleriniz bebeğinizin üzerindeydi. Artık bebeğiniz de sürekli gözleriyle sizi takip etmekte, çevresindekileri anlamlandırmaya çalışmaktadır. Küçük dünyası yavaş yavaş büyümekte olduğu için alışkın olmadığı kalabalıklar bebeğinizi korkutabilir. Aynı zamanda, değişik ruh hallerini saniyeler içerisinde bebeğinizde fark edebilirsiniz. Komik sesler çıkarınca gülen bebeğiniz bir anda ağlamaya başlayabilir. Gece gündüz uykusuz kalan ebeveynler, bebeğiniz artık gündüz ve gece uykusu olmak üzere düzenli uykuya geçiş yapacaktır. 18 aylık bebek gelişimi hakkında genel tabloyu gösterdik. Aşağıda başlıklar halinde bu dönem hakkında bilinmesi gereken detaylara yer verilecektir.
18 Aylık Bebek Fiziksel Gelişimi
18 aylık bebeğinizin büyümesini ve gelişmesini etkileyen birçok faktör olabilir. Bu faktörlerden bazıları; genetik yapı, hormonlar, rahim içi gelişim, beslenme, cinsiyet ve genel sağlık durumudur. Bu yüzden her bebek farklı görünür. Birbirine çok benziyor denilen bebekleri bile birbirinden ayırabilecek özellikler bulmak mümkündür. Bir buçuk yaşına gelmiş bebeğinizin fiziksel gelişiminde ilk dikkat çeken özellik boyu ve kilosudur. Her bebeğin aynı olmadığını söylemiştik. Genel olarak bu yaş grubunun ortalama boy uzunluğu kızlarda 80,7 cm; erkeklerde ise 82,3 cm şeklinde görülmektedir. Ortalamanın dışında kalan bebeklerde genetik yap etkilidir. Örneğin; anne ve babanın boyu kısaysa bebeklerinin boyunun kısa olacağı az çok tahmin edilebilir. Bu dönemde bebeklerin kilosu, kız ve erkek bebeklerde farklılık göstermektedir. Bu duruma cinsiyet ya da bebeklerin beslenme alışkanlıkları etki edebilir. Genel olarak bakıldığında erkek bebeklerin kız bebeklere göre daha iri olabildiği gözlenmiştir. Dolayısıyla 18 aylık kız bebek kilosu ortalama olarak 10,2 kg; 18 aylık erkek bebek kilosu ise 10,9 kg şeklindedir.
18 aylık bebek artık daha hızlı yürüyebilmekte, tek başına merdiven çıkabilmekte ve koşmaya başlamaktadır. Her bebeğin yürüme zamanı bir olmayabilir. Kimi bebekler yaşını doldurmadan yürümeye başlar, kimi emeklemeden direkt yürür kimi ise geç yürümeye başlar. Fakat bu durumun bebek gelişiminde etkisi büyüktür. 18. ayını doldurmuş bir bebeğin yürümesi beklenir. Bu zamana kadar yürümemiş olan bebeğin diğer gelişim hareketleri gözlenir. Ortalama bebek gelişiminin altında bir gelişme varsa bu durum doktora bildirilmeli ve gerekli muayeneler yapılmalıdır.
Vücudunu tanımaya başlayan bebek beş duyu organını daha belirgin halde kullanmaya başlar. Kokulara hassasiyeti gelişir ve hissettiklerini size tam anlamıyla konuşamasa da birkaç kelimeyle ifade eder . El becerisi gelişmeye başlayan bebek evinizdeki eşyaları ansızın oyuncak haline dönüştürebilir. Bir bakmışsınız salonunuzdaki cam vazo bebeğinizin elinde. Bu eşyalarınıza zarar gelme tehlikesinden daha çok olası durumlarda bebeğinize zarar verebilir. Dolayısıyla hareketli bir buçuk yaş sizi bekliyor. Bebeğinizin üzerinden gözlerinizi ayırmamanız gerekebilir. El becerisi gelişen bebek daha iyi kalem tutmayı öğrenebilir. Kontrollü bir şekilde bebeğinize daha çok kalem verip onun bu gelişimine katkıda bulunabilirsiniz. Bu durum bebeğinizle keyifli vakit geçirmenize de olanak sağlayacaktır. El becerisi gelişen bebeğin rahatça kaşık çatal tutması da olası bir eylemdir. Yemeklerini yerken ona ait kaşık, çatal ve tabak takımını kullanmak bebeklerin merakını arttıracaktır.
18 Aylık Bebek Zeka Gelişimi
18 aylık bebek artık dış dünyanın farkına varmıştır. Söylediklerinizi, çevresindeki eşyaları, duyguları yavaş yavaş daha net anlamlandırmaya başlar. Duyuları ve motor becerileri sayesinde fark ettiği dış dünya zaman içinde daha net hale dönüşecektir. Sizden istediği şeyleri, öğrendiği yeni kelimelerle anlatmaya çalışacak, kelimelerle başaramadıklarını da beden dilini kullanarak, parmağını işaret ederek gösterecektir. Artık bebeğinize sizin seçtiğiniz yemek, sizin seçtiğiniz oyuncak ya da sizin seçtiğiniz kıyafetler yavaş yavaş yerine bebeğinizin seçtiklerine dönüşecektir. Tabii bu durumda bir kocaman bir çocuk gibi “Anneciğim, babacığım ben bu akşam enginar yiyeceğim.” gibi mümkün olmayan seçici cümleler hayal etmeyin. Unutmayın bebeğiniz henüz bir buçuk yaşında ve dış dünyayla daha yeni tanışıyor. Eşyaları, oyuncakları ayırt etmeye başlayan bebeğiniz kaybolan bir oyuncağını aklında tutma yeteneğine sahip. Bu yüzden sürekli oynadığı arabasını bulamadığında huysuz olabilir.
Hareketlerinize ve konuşmalarınıza dikkat! Evde sürekli gözleri üzerinizde olan minicik ama bir o kadar da akıllı bir bebek var. Bir buçuk yaşındaki bebeğiniz taklit ederek öğrenmeye başlıyor. Kimi zaman kelimeleri taklit ederek, kimi zaman sizin hareketlerinizi taklit ederek. Dolayısıyla bu dönemde bebeğinizin gelişimi ve öğrenmesi için size büyük bir sorumluluk düşüyor. Bebeğinizin zekasını geliştirebilmek için; uyku düzeni oluşturma, sağlıklı beslenme, bebeğinizle konuşma, zeka geliştirici oyuncaklar kullanma, belli bir yaşa kadar televizyon izlettirmeme, bolca sevgi ve ilgiyle yaklaşma gibi konulara önem vermelisiniz. Yine her gelişim basamağında olduğu gibi zeka gelişiminde de bebekler birbirinden farklılık gösterebilir. Siz, bu dönemde bebeğinizi gözlemlemeli ve anlatmış olduğumuz gelişim hareketlerinden çoğunu bebeğinizde görmediğiniz durumda uzman bir doktora başvurmalısınız.
18 Aylık Bebek Uyku Düzeni
Annelere müjde! Doğduğu günden itibaren uykusuz geçen günler artık geride kalıyor. Gece gündüz aralıklarla durmadan uyuyup uyanan bebeğinizin düzenli hayata geçişinin ilk adımı 18. ayında gerçekleşecek. Bebeğinizin gelişiminde büyük bir önem taşıyan uyku, hem gelecek yıllardaki düzenli uyku devamlılığı için hem de sağlıklı yaşam için ebeveynlerin dikkat etmesi gereken bir konudur.
18 aylık bebek uykusu, gündüz ve gece uykusu şeklinde iki bölümden oluşur. 18 aylık sağlıklı bir gece uykusu ortalama olarak 11-12 saat arasındadır. Gündüz uykusu ise 1-2 saat şeklindedir. Yani bebeğiniz artık sizin gibi gece uykularını huzurlu ve uzun geçirecektir. Böyle söyleyince sanki bebeğiniz seve isteye uyumaya gidip her gün uyku düzenini sağlayacak gibi görünüyor. Fakat bu durum her çocukta farklılık göstermekte ve doğrudan ebeveynlerle ilişkilendirilmektedir. “Bebeğim uyumak istemiyor, bunun nedenini bir türlü anlayamıyorum.” dediğinizi duyar gibiyim. İki yaş sendromuna çok yaklaşmış olan bebeğinizin 18 aylık hali, en az iki yaş kadar hareketli geçebilir. Çocuğunuz fazla enerji dolu, saatlerce bıkmadan sizinle ve oyuncaklarıyla vakit geçirmek isteyebilir. En sevilen oyuncaklarla geçirilen çok keyifli bir vaktin tam ortasında hadi uykuya… Bebeğinizin gözünde uyku bir anda cezaya dönüşebilir. Dolayısıyla uyku düzenini sağlayabilmek için bebeğinizi her gün aynı saatlerde uyutmaya özen göstermelisiniz. Uyku öncesinde onun dikkatini çekebilecek oyuncak, müzik ya da kişilerden yavaş yavaş uzaklaşmalısınız. Uyku öncesinde bebeğinizle konuşup uyku vaktinin geldiğini hatırlatmak, geceliklerini giydirmek onu yavaş yavaş uykuya hazırlayacaktır. Ayrıca bebeğinizin uyumasını kolaylaştırmak ve uykusunda uyandığında ağlamamasını sağlamak için kendi yatağına yatırmalı, mümkün olduğu kadar kendi kendine uyumasını sağlamalısınız. Böylelikle bebeğiniz, düzenli uyku sayesinde gelişim basamaklarını sağlıklı bir şekilde çıkacaktır.
18 Aylık Bebek Beslenme
Beslenme konusu bebeğin gelişiminin sağlıklı ilerlemesinde çok önemli bir yere sahiptir. Birçok gelişme alanı beslenmeden etkilenebilir. Dolayısıyla 18 aylık bebek alması gereken tüm besinleri zamanında almalıdır. Almadığı takdirde tehlikeli sonuçlar meydana gelebilir.Uzmanlar ve Dünya Sağlık Örgütü 2 yaşına kadar bebeklerin anne sütüyle beslenmesini önermektedir. 18 aylık bebeğiniz de anne sütüyle beslenmeye devam ediyorsa eğer bunun için endişe duymanıza gerek yok. Bu konuda önemli olan şey; bebeğiniz anne sütünün yanında hangi besinleri alıyor. 6. aydan itibaren ek gıda alma başlayan bebek, 18. ayında da çeşitli ek gıdalarla gelişimine devam eder.
Bu dönemde bebeğiniz fazla hareketli olduğu için yemek yeme konusunda huysuz olabilir. Sizin hazırladığınız tabağı bir gün fazla iştahla yerken, diğer gün bir kaşık bile ağzına almayabilir. Bu durumda bebeğinizin aç kalacağını düşünüp gereksiz bir endişeye kapılmamalısınız. Bebeğiniz bu dönemde yalnızca yapacağı aktiviteler için enerji depolamak adına yemek yer. Henüz yemek yemenin neden gerekli olduğunu ya da yemek yeme zevkinin ortaya çıkmadığı bir yaşta. Yavaş yavaş kendi damak zevki oluşmaya başlayacak, hatta sizin verdiğiniz yemekleri de seçecektir. Seçtiği yemekleri doğrudan vermek yerine başka yiyeceklerle karıştırıp bebeğinize tekrar yedirebilirsiniz. El becerisi gelişmiş olan bebeğiniz artık kaşık tutabiliyor. Kendi yemeğini ,her ne kadar kirlense de, kendisi yemeye başlamalıdır. Yemek yeme konusunda gösterdiği çaba, aynı zamanda farkında olmadan günlük alması gereken besin miktarını tamamlamasını sağlayacaktır. Bebeğinizin öğünlerini düzenlerken alması gereken vitamin, mineral ve besinlerin göz önünde bulundurulması gerekir. Besinlerde bulunan mineral ve vitaminleri dikkatle seçmeli, besinlerden karşılanamayanları ise doktorunuza danışarak takviyede bulunmalısınız. Hali hazırda pek çok vitamin adı altında hazır takviye ilacı bulunmaktadır. Bu ilaçların ilaç olduğunu unutmamak gerekir. İlaçlar yalnızca doktor tavsiyesi ile kullanılmalıdır. Aksi takdirde bebeğinizin gelişimini olumsuz etkileyebilirsiniz.
18 Aylık Bebek Oyunları
Bebeğiniz ilk aylarında olduğu gibi saatlerce tek bir oyuncağa odaklanıp kendi kendine vakit geçirebilen dönemini geçmiş bulunmaktadır. Artık sizi daha koşturmalı bir hayat bekliyor. Çünkü bebeğiniz çok enerji dolu ve tüm enerjisini sevdiği oyuncaklarla, sevdiği insanlarla vakit geçirerek harcamak istiyor. Tabii bu durum anlık değişen ruh hallerine göre farklılık gösterebilir. Örneğin; bebeğiniz en sevdiği oyuncağıyla kendi kendine konuşarak, eğlenerek oyun oynarken bir anda ağlamaya başlayıp bacağınıza sarılabilir. Ardından az önce bayılarak oynadığı oyuncağı sevmediğini ve sıkıldığını da söyleyebilir. Bu demek oluyor ki bebeğinizin enerjisini farklı oyunlarla ve aktivitelerle değerlendireceksiniz.
Oyuncaklar hem eğlence aracı hem eğitim aracı olabilir. Dolayısıyla 18 aylık bebeğinize seçtiğiniz oyuncaklar özenli ve dikkatli olursa, bebeğinizin zeka gelişimine, motor gelişimine büyük katkı sağlayacaktır. Kitap okumak 18 aylık bebeğinizin keyif almaya başladığı bir aktivite olabilir. Ona uygun seçtiğiniz kitabı onun yanında okumaya başladığınızda anlattığınız şeylere kulak verecektir. Yeni yeni kelimeler keşfine çıkan bebeğiniz taklit yeteneğiyle birlikte ,sanki okuma yazma bilirmişcesine, size eşlik edecek ve kitaptaki görselleri hayal gücüyle canlandırmaya çalışacaktır. Bu dönem için seçtiğiniz kitaplar resimli hayvan, doğa, taşıtlar vb. konularda olursa bebeğinizin ilgisi artabilir. Bunun yanı sıra, yapboz parçalarını birleştirmek, vücut bölümlerini gösterip ona tekrar sormak bebeğinizin bilişsel gelişimini destekler. El becerisi gelişip güzel kalem tutmaya başlayan bebeğiniz kesinlikle boyaların renkli dünyasına girip kendi hayal gücünü gösterecektir. Bebeğinize bu gibi benzer aktivitelerde destek olmak, yenilmenin ve kazanmanın ne demek olduğunu en başından anlatmak, bebek-ebeveyn ilişkinizi güçlendirecektir. Ayrıca bebeğinizin gelişimini etkileyeceksiniz. Son olarak unutmamanız gereken en önemli konu; bebeğinize duyduğunuz sevgiyi onunla paylaşmak olacaktır.
