İçindekiler
Sindirim sisteminde oluşan problemler her yaştan insanı olumsuz etkiler. Özellikle kabızlık gibi rahatsızlıklar yetişkinlerde daha bariz ve klinik belirtiler gösterirken, bebeklerde kabızlık fark edilmesi daha zor bir durumdur. Ebeveynlerin, bebeklerindeki kabızlığı erken fark etmemesi de ilerde daha büyük sorunlara yol açabiliyor. Bebeklik döneminde bebeklerin sorunlarını dile getirememesi çoğu ebeveyni telaşlandırır. Bu nedenle hem bebek hem de ebeveynler için hassas bir dönemdir. Bu süreçte kabızlık sorunu özellikle ek gıdaya geçiş yapan çocuklarda yaygın olarak görülür. Bebeğin katı besinlerle tanışma süreci doğru besin tercihleri ile kabızlık gibi problemler yaşanmadan atlatılabilir.
Bebeğin beslenme sürecinde onun için tercih edilen yiyecek türleri, beden sağlığını yüksek derecede etkiler. Ebeveynlerin bu hususa dikkat ederek aksiyon alması ve ona göre bir beslenme şekli planlamaları gerekir.
Bebeklerde Kabızlık Nedir ?
Bağırsak hareketlerindeki yavaşlama sonucu dışkılama zorlaşır ve normale göre seyrekleşir. Bu da kabızlık olarak adlandırılır. Kabızlık sorunu yetişkinlerde kolayca anlaşılıp tedaviyle giderilmesine rağmen anne sütü ile beslenen çocuklarda anlaşılması daha güçtür. Bebekler yaşadıkları sindirim sorunlarını ifade edemediği için yetişkinler bebeklerini beslenme ve bağırsak hareketliliği hususunda takip etmelidir. Bebeğinizin karın bölgesinde şişlik, sertlik ve kasılmalar gözlemliyorsanız ve bağırsak faaliyetleri sırasında ağlayıp huzursuzlanıyorsa verdiğiniz besinleri reddediyorsa ve dışkılama sırasında güçlük çekiyorsa kabızlık konusunda şüphe etmeniz gerekir. Her çocuğun dışkılama sıklığı farklılık gösterir. Bu nedenle asıl kontrol etmeniz gereken şey dışkılamanın sıklığı değil, bebeğinizin dışkısını yaparken ne kadar zorlandığıdır. Bebeklerde kabızlık problemi genellikle kısa süreli ve tekrarlama ihtimali olan bir durumdur. Gerekli tedavilerle ve ebeveynlerin özverisiyle kolaylıkla düzeltilebilir.
Bu aşamada bebeğinizin kabız olmasına neden olan noktaların iyice araştırılması ve gerekirse kabızlığa yol açan yiyeceklerin tamamen kesilmesi gerekir.
Bebeklerde Kabızlığın Nedenleri Nelerdir ?
Bebeğiniz anne sütüyle besleniyorsa, anne sütünün sindirimi kolaylaştırıcı bir yapısı olduğundan kabızlık problemi görülmesi beklenmez. Ancak bebeğiniz 6.aydan sonra ek gıdalarla beslenmeye başlayınca bazı besinler bebeğinizin kabızlık sorunu yaşamasını tetikleyebilir. Örneğin; pirinç içeren mamalar suyu emdiği için kabızlığa yol açabilir. Lif yönünden fakir gıdalar da kabızlığa sebep olabilir. Lifler, dışkının daha yumuşak bir hale gelmesini sağlayan karbonhidratlardır ve bebeğinizin ek gıdaya geçtiği dönemde ekmek ve makarna gibi lif bakımından fakir besinleri kontrolsüzce tüketmesi dışkılamada zorluk yaşamasına sebep olur. İnek sütü ise alerjik reaksiyonları ve kabızlığı tetikleyebileceğinden, 1 yaşına kadar bebeklerin tüketmesi önerilmez. Beslenmenin yanı sıra bebekler için çeşitli koşullar da kabızlığa yol açar. Yetersiz sıvı alımı, stres, çeşitli enfeksiyonlar ve kronik rahatsızlıklar bunlardan bazılarıdır. Bebeğinizin gün boyunca yeteri kadar sıvı tüketmemesi, alışkın olduğu ortamdan uzaklaşarak fiziksel ve psikolojik olarak etkilenmesi, seyahat ederken yüksek sıcaklığa ve gürültüye maruz kalması, sindirim sistemini etkileyen kronik hastalıklar çocukların kabızlık yaşamalarına sebebiyet verebilir. Ayrıca virüslerin neden olduğu enfeksiyonlarda sindirim ve solunum sisteminin yanı sıra idrar yolunun etkilenmesi; vücudun ishal ve yüksek ateşle ciddi miktarda sıvı kaybetmesine neden olacağından kabızlık ortaya çıkabilir. Bebeklerde katı gıdaya geçildiğinde fonksiyonel kabızlık yaygın olarak görülür. Katı dışkılama sonucunda hissedilen rahatsızlık ve ağrıdan dolayı bebeğiniz dışkısını tutma eğilimine girebilir. Bunun sonucunda da kabızlık gelişebilir. Böyle bir sonuca sebebiyet vermemek için bebeğinizin beslenme sürecine dahil ettiğiniz katı yiyeceklere özen göstermeniz oldukça önem taşır.
Bebeklerde Kabızlığın Belirtileri
Bebeklerdeki bağırsak hareketliliği bebeğin tükettiği besinlere, beslenme alışkanlıklarına, öğün düzenine ve yaşına bağlı olarak değişiklik gösterir. Bu nedenle bebeğinizin dışkılama düzenine baktığınızda karşılaştığınız her farklılığı kabızlık olarak nitelendirmemeniz gerekir. Eğer bir ebeveyn olarak bebeğinizi anne sütü ile besliyorsanız bu konuda endişe etmemeniz önem taşır. Çünkü anne sütü ile beslenen bebeklerde kabızlık genellikle görülmez. Bebeğin sürekli olarak huzursuz olması ise mutlaka hekim kontrolü gerektirir. Bebeğinizde aşağıdaki durumlarla karşılaştığınızda bir sağlık kuruluşuna başvurmalı ve doktorunuza danışmalısınız.
- Dışkının sert yapıda olması
- Seyrekleşen ve zorlaşan dışkılama düzeni
- Bağırsak hareketliliği sırasında ağlama ve sırtını eğme eğilimi
- Artan uyku sorunları ve huzursuzluk
- İştahsızlık
- Dışkılamadaki zorlanmadan dolayı besinleri geri çevirme
Bebeklerde Kabızlığın Tedavisi
Bebeklerde kabızlık nasıl geçer ve tedavisi nasıldır diye sorarsak ; bebeklerde görülen fonksiyonel kabızlığın çözümü evde yapılabilecek basit uygulamalar ve yeme alışkanlıklarındaki ufak düzenlemeler olabilir diyebiliriz.
Peki bebeklerde kabızlığa ne iyi gelir ? Egzersizler, bağırsak hareketliliğinin düzeltilmesi için önemli bir role sahiptir. Özellikle yürümeyen ve emekleme dönemindeki bebeklere doktor tavsiyelerine göre egzersizler uygulayabilirsiniz. Bebeğiniz kabızlık problemi yaşıyorsa onu sırtüstü yatırıp, dizlerini karnına doğru ittirebilirsiniz ya da yaygın olarak kullanılan “bisiklet sürme” hareketini uygulayabilirsiniz. Bu egzersizler bebeğinizi bağırsak hareketliliği konusunda önemli ölçüde rahatlatacaktır. Egzersizle birlikte ılık bir banyonun da yardımı olacaktır. Kabızlık problemi yaşayan bebeğinize ılık bir banyo yaptırdığınız takdirde karın kasları gevşeyecek ve gerginliği azalacaktır. Böylece hem bebekteki karın ağrısı azaltılmış olur hem de banyo yaptıktan sonra rahatlayacağı için bağırsak hareketleri desteklenmiş olur. Sıvı alımını artırmak da önemli ölçüde yarar sağlar. Bebeğiniz anne sütüyle besleniyorsa, sıvı ihtiyacı karşılanır ve ek olarak sıvı takviyesine gerek kalmayabilir. Fakat bazı durumlarda dışkının yumuşatılması adına sıvı desteğine ihtiyaç duyulabilir. Su ya da evde hazırlayabileceğiniz taze meyve suyu bu konuda bebeğinize fayda sağlayabilir. Anne sütü tüketmeyen bebeklerde ise günlük olarak tükettiği sıvı miktarının artırılması, sindirimin düzeltilmesi ve kabızlığın tedavisi konusunda faydalı olacaktır. Kabızlığı önlemek ve tedavi etmek için en etkili çözüm bebeğinizin beslenme alışkanlıklarını düzenlemektir. Anne sütü tüketen bebeklerde inek sütü kullanımına dikkat edilmeli ve en iyi sonuçlar için deneme-yanılma yöntemi kullanılmalıdır. Bebeğinize mama veriyorsanız mamayı değiştirip sonuçlarını gözlemleyebilirsiniz ve bazı durumlarda lif içeriği yüksek olan mamaları tercih etmeniz gerekebilir. Bu konuda doktorunuza danışarak karar vermeniz daha doğru bir tercih olur. Katı besinler tüketen bebeğinize lif bakımından zengin besinler vererek sindirimini kolaylaştırabilirsiniz. Bunun için erik, elma, armut, şeftali, yulaf ezmesi ve brokoli gibi besinleri tercih etmelisiniz. Sıvı oranı yeterli ve yüksek olan, probiyotik içeren besinler de size bu konuda yardımcı olacaktır. Evde yapacağınız bu ve benzeri uygulamalar sonuç vermediği takdirde hekiminiz, bebeğinize kabızlık tedavisi için farklı müdahaleler uygulayabilir. Bu durumda kabızlık için fitil ve müshil benzeri ilaçlar gibi çeşitli yöntemler yarar sağlayabilir. Bu tür uygulamalardan sonra kabızlığın yeniden tekrarlamasını önlemek için beslenme düzeninin değiştirilip, tekrar planlanmasında fayda vardır. Ayrıca bebeğinizin dışkısında kan görüyorsanız, bebeğinizde geçmeyen bir gerginlik, huzursuzluk ve karın ağrısı hali gözlemliyorsanız, bunun gibi durumlarda evde uygulanabilen çözümler denenmeden derhal bir sağlık kuruluşuna başvurmalı ve doktorunuzdan yardım almalısınız. Eğer bebeğinizin kabızlık problemi yaşadığını düşünüyor veya gözlemliyorsanız, bebeklerde kabızlık için nasıl müdahalelerde bulunulmalı diye merak ediyorsanız, bebeğinizin beslenme alışkanlıklarını düzenlenlemeli ve doğru kaynaklardan öğrendiğiniz bilgileri uygulamalısınız. Bunlardan sonuç alamadığınız takdirde hekiminize danışarak bebeğinizin muayene olmasını sağlayabilir ve onun için en doğru tedaviyi hekiminizle birlikte düzenleyebilirsiniz. Doktorunuz tarafından gerekli görülen tedavi uygulamalarına başlayabilir ve bebeğinizi kabızlık probleminden kurtarabilirsiniz.
