İçindekiler
Endometriozise genel bakış
Endometriozis normalde rahminizin iç kısmını oluşturan dokunun (endometriyum) rahminizin dışında yetiştiği, genellikle ağrılı bir hastalıktır. Endometriozis genellikle yumurtalıklarınızı, fallop tüplerini ve leğen kemiğini kaplayan dokuları içerir. Nadiren endometriyal doku leğen kemiği üzerinde bulunan organların ötesine yayılabilir. Endometriozis ile yer değiştirmiş endometriyal doku, normalde olduğu gibi davranmaya devam eder, her bir adet döngüsü ile kalınlaşır, bozulur ve kanlanır. Bu yer değiştirmiş dokunun vücudundan çıkmak için bir yolu yoktur. Endometriozis yumurtalıklara ulaşıyorsa, endometriomalar adı verilen kistler oluşabilir. Çevreleyen doku tahriş olabilir, sonuçta yara dokusu ve yapışıklıklar gelişir. Leğen kemiği üzerindeki dokuların ve organların birbirine yapışmasına neden olabilecek anormal fibröz doku bantları meydana gelir.
Endometriozisin belirtileri
Endometriozisin birincil semptomu, genellikle adet döneminizle ilişkili ağrıdır. Her ne kadar birçok kadın adet dönemi boyunca kramp yaşarsa da, endometriozisi olan kadınlar tipik olarak normalden daha şiddetli, sırt ve karın bölgesine de yansıyan ağrıları tanımlarlar. Ayrıca ağrıların zamanla arttığını bildirme eğilimindedirler. Ancak ağrınızın şiddeti mutlaka durumun derecesinin güvenilir bir göstergesi değildir. Hafif endometriozisi olan bazı kadınlarda şiddetli ağrı görülürken, ilerlemiş endometriozisi olanların çok az ağrısına ve hatta hiç acı çekmelerine neden olmaz
Seks sırasında veya sonrasında ağrı endometriozis ile sık görülür. Bunların yanında ağrılı idrar, adet döneminde aşırı kanamalar, kısırlık, özellikle adet dönemlerinde yorgunluk, ishal, kabızlık, şişkinlik veya mide bulantısı gibi ciddi belirtileri de vardır.
Endometriozisin nedenleri
Retrograd adet kanaması: Retrograd adet kanaması, adet kanının dışarı atılmasını sağlayan tüplerden karın boşluğuna kaçmasıdır. Karın boşluğuna akan kan leğen kemiğindeki organlara yapışarak büyüyerek kalınlaşır burada yara dokusu meydana getirir.
Hormonlar: Bazı hormonlar ve bağışıklık faktörleri karnın iç tarafında bulunan hücrelerin endometriyal hücrelere dönüşmesini teşvik ettiği görülmüştür.
Ameliyatlar: Ameliyat sonrasında endometrial hücreler cerrahi bir kesiğe bağlanabilir ve burada gelişmeye devam edebilir ve bu da endometriozise neden olur.
Kimler risk altındadır?
Hiç doğum yapmamış olanlar, ergenliğe küçük yaşta girmiş olanlar, adet kanamaları arasında 27 günden az süre geçenler, fazla östrojen üretenler ya da fazla östrojene maruz kalanlar, vücut kitle indeksi düşük olanlar, fazla alkol tüketimi olanlar ve genetik olarak özellikle anne ve kız kardeşte endometriozis hikayesi olanlar daha çok risk altındadır.