İçindekiler
Kordon kanı nedir?
Bilindiği gibi bebek göbek kordonu ile anne karnındaki plasentaya bağlıdır. Plasenta doğumdan sonra vücut tarafından dışarı atılmaktadır. Dışarı atılan plasentaya bağlı kordonda kalan kan ise kordon kanı olarak adlandırılmaktadır. Doğumdan sonra, pıhtılaşmayı önleyen sterilize torbalara aktarılan kan en hızlı şekilde kordon kanı bankasının laboratuarına gönderilir. Bu işlem doğumu gerçekleştiren doktor tarafından yapılır.
Kemik iliği nakli gerektiren hastalıkların tedavisinde, kordon kanının kök hücreye oranla avantajları oldukça yüksektir.
Kemik iliği nakli mi, kordon kanı nakli mi?
Kemik iliği naklinde kardiyovasküler sistem 2 haftada yenilenir; ancak kordon kanı naklinde bu süre 1 aydan fazla bile olabilir. Yani kalp – damar sisteminin yenilenmesinde kemik iliği nakli daha avantajlıdır. Ayrıca bir yetişkinden alınan kemik iliği, 80 kilo ağırlığındaki bir kişiyi tedavi edebilecek güce sahiptir; ancak kordon kanı 40 kilonun üzerindeki kişilere yeterli gelmez. Ekstra olarak kemik iliği takviyesi de yapılması gerekebilir.
Kordon kanı yalnızca doğum gerçekleştiği sırada alınabilir; ancak kemik iliği teorik olarak herhangi bir kişiden nakledilebilir. Donörle alıcı arasındaki antijenlerin uyumlu olması ve donörün bir sağlık problemi olmaması bu durumun ön koşuludur.
Kordon kanının kemik iliğine kıyasla çoğalma kapasitesi çok yüksektir. Bu bakımdan kordon kanı oldukça avantajlıdır. Buna ek olarak kordon kanı cerrahi bir işlem gerektirmeden alınmakta ve saklanmaktadır; ancak kemik iliği nakli için anestezi gerektiren cerrahi işlemler uygulanmaktadır ve nakil şartlarından dolayı mikrop kapma riski yüksektir.
Kordon kanı saklanmalı mı?
Birçok uzman doktorun bu konuda görüşleri var. Saklanmasını uygun gören doktorlar da var, “saklanmasına gerek yoktur” diyen doktorlar da var.
Kordon kanının kemik iliğine kıyasla içerdiği kök hücre miktarı yadsınamaz bir gerçektir. Doku uyumu sağlama oranı ve ulaşım kolaylığı da göz önünde bulundurulduğunda, ilik nakli bekleyen hastalar için kordon kanı büyük bir müjde olacaktır.
Bu durumun aksine, kanser dışındaki hastalıkların genetik tabanlı olduğunu düşünürsek, kordon kanı nakli pek de bir işe yaramayacaktır. Bu durumda bir başkasından (aile dışındaki bir donörden) alınan kemik iliği nakli doğru tercihtir.
Birçok doktorun söylediğine göre, teknolojinin ilerlemesiyle birlikte kordon kanı nakline ihtiyaç duyulmayacak duruma gelmemiz söz konusu olabilir. Artık birçok hastalık operasyon gerektirmeden tedavi edilebilmektedir. Ayrıca birçok doktor zaten kişiye ait olan kanı ondan alıp, ona tekrar parayla satmanın kabul edilebilir bir durum olmadığını savunmaktadır.
Ahlaki ve yasal boyut
Plasentadan alınan kordon kanının bebeğe mi yoksa anneye mi ait olduğu hep bir tartışma konusudur. Bu konuda net bir yönetmelik veya yasa olmadığı için, yasal olarak da karar verilememiştir.
