İçindekiler
Ertelemenin ne olduğu ve sorumluluktan kaçma hastalığı olarak da bilinen üşengeçliğin tanımı çeşitlidir. Kimileri bu kavramı tükenmişlik olarak kimileri de tembellik olarak ele alır. Sürekli ertelemek farklı yönlerden ele alınması gereken bir konudur çünkü altında yatan birçok farklı unsur olabilir. Örneğin borderline kişilik bozukluğu belirtilerinden biri her işi yarım bırakma hastalığı olarak kendini gösterir. Fakat tek başına bu hastalık tanısı koymak için yeterli değildir. Bir şey yapmak istememek ya da yapacaklarını sürekli ertelemek sadece tembellik belirtisi de olabilir. Bu tembelliğin ne zamandır sürdüğü ve ne sıklıkla olduğu irdelenmelidir.
Erteleme Hastalığı Nedir?
Erteleme hastalığı kişinin yapması gereken işi, zamanı, enerjisi ve imkânı olmasına rağmen bir ya da birkaç kez ertelemesi, işi yapmaktan kaçınması olarak tanımlanan psikolojik bir durumdur. Erteleme davranışı, her yaş ve cinsiyetten kişide görülebilen yaygın bir problemdir. Ancak, bazı kişilerde erteleme davranışı daha sık ve daha yoğun olarak görülür. Bu kişiler erteleme davranışı nedeniyle akademik, mesleki ve kişisel yaşamlarında sorunlar yaşayabilir. Erteleme hastalığı toplumda bazen ev işi yapamama hastalığı, bazen üşengeçlik hastalığı olarak adlandırılır. Hiçbir şey yapmak istememe hastalığı bazen de depresyonla karıştırılır. Bu iki durumun da ortak noktası, kişinin yapması gereken veya yapmak istediği şeyleri yapmaktan kaçınmasıdır. Ancak, bu iki durum arasında önemli farklılıklar vardır. Hiçbir şey yapamama hastalığı kişinin ev işlerini, günlük işlerini yapmayı erteleme veya hiç yapmama davranışıdır. Ev işi yapamama hastalığı, genellikle erteleme hastalığından farklı olarak, kişinin ev işlerine karşı ilgi ve istek duymaması ile ilişkilidir. Üşengeçlik ise bunun sadece ev işleri ile sınırlı olmamasıdır. Üşengeç kişi hayatının her alanında üşengeçlik gösterir.
Procrastination Ne Demek?
“Procrastination” Türkçe’ye “erteleme” veya “vakit kaybı” olarak çevrilebilecek İngilizce bir terimdir. Procrastination bir görevin veya işin bilinçli bir şekilde ertelenmesi veya geciktirilmesi anlamına gelir. Birçok insan zaman zaman ertelemeye meyilli olabilir, ancak bu alışkanlık sürekli hale geldiğinde iş üretkenliği ve zaman yönetimi sorunlarına neden olabilir. Erteleme ya da İngilizce adıyla procrastination tedavisi mümkün bir sorundur.
Erteleme Hastalığı Nasıl Yenilir?
Erteleme nasıl yenilir sorusuna çözüm olabilecek birçok öneri vardır fakat öncelikle sorunu tespit edip buna yönelik bir çözüm uygulamak gerekir. Erteleme hastalığı, zaman yönetimi zorlukları, işleri ertelemek, son dakika stresi ve düşük üretkenlik gibi sorunlarla karakterize edilen bir durumdur. Tembellik ve erteleme hastalığını tamamen yok etmenin tek yolu öncelikle bu konuda istekli olmaktır. Bu konuda istekli ve kararlıysanız şu adımları atabilirsiniz:
- Farkındalık Geliştirin: İlk adım, ertelemenin nedenlerini ve tetikleyicilerini anlamaktır. Kendinize neden sürekli erteleme eğiliminde olduğunuzu sorun. Bu bilinçli bir süreçtir ve kendinizi daha iyi anlamak için bir günlük tutmak veya notlar almak yardımcı olabilir.
- Hedef Belirleyin: Net hedefler belirlemek, işleri ertelemeye karşı bir savunma mekanizması olabilir. Hedeflerinizi ölçülebilir, ulaşılabilir yapın ve belli bir zamanla sınırlayın. “10 kilo vereceğim” demek yerine “2 ay içinde 10 kilo vereceğim” demek daha ölçülebilir bir hedef koymaktır. Bu şekilde, hedefinizi ilerlemenizi izlemek için daha belirgin bir şekilde takip edebilirsiniz. Kendi yeteneklerinize ve kaynaklarınıza uygun bir hedef belirlemek önemlidir. Örneğin, “Bir ay içinde dört dil öğrenmek” yerine “Bir ay içinde temel seviyede bir yabancı dil öğrenmek” daha ulaşılabilir bir hedeftir. Hedefinizi belirli bir zaman çerçevesine oturtma, sizi o hedefe odaklanmaya teşvik eder. Örneğin, “Yıl sonuna kadar bir kitap yazmak” yerine “Yıl sonuna kadar her hafta 10 saat kitap yazmaya ayırmak” hedefi zaman sınırlarına sahip bir hedeftir.
- İş Planları Oluşturun: İşleri daha küçük, yönetilebilir parçalara bölün. Büyük görevleri daha küçük adımlara böldüğünüzde her bir adımı tamamlamak daha kolay hale gelir.
- Zaman Yönetimi Becerilerini Geliştirin: Zaman yönetimi becerileri öğrenmek ve uygulamak ertelemeyi önlemeye yardımcı olabilir. Günlük, haftalık veya aylık planlar oluşturarak ve bu planlara sadık kalarak işleri daha etkili bir şekilde yönetebilirsiniz.
- Ödül Sistemi: Kendinizi motive etmek için işleri tamamladığınızda kendinize ödüller verin. Bu, işleri bitirmek için ek bir teşvik oluşturabilir.
- Zor İşlerle Başlayın: Zor işleri erteleme eğilimindeyseniz, günün başında bu görevlere odaklanarak başlayın. Sabahları insanların enerjisi genellikle daha yüksektir bu nedenle zorlu görevleri aradan çıkarmak daha kolay olabilir.
- Dikkat Dağıtıcıları Ortadan Kaldırın: Çevrenizdeki dikkat dağıtıcıları azaltın veya ortadan kaldırın. Telefonunuzu sessize alın, sosyal medyayı sınırlayın ve çalışma alanınızı düzenleyin.
- Kendinize İyi Bakın: Yeterince dinlenmek, sağlıklı beslenmek ve egzersiz yapmak, genel sağlığınızı ve enerjinizi artırarak ertelemeyi azaltabilir.
- Kendinizi Sorumlu Tutun: Kendinizi hedeflerinizi ve iş planlarınızı yerine getirmekten sorumlu tutun. Bu konuda zorlanıyorsanız bir koçla çalışabilirsiniz.
- Sabır ve İyimserlik: Erteleme alışkanlıklarını değiştirmek zaman alabilir. Bu süreçte sabırlı olun ve iyimser kalın. Hatalar yapabilirsiniz, ancak her hata öğrenme fırsatı sunar.
Erteleme Hastalığının Nedenleri Nelerdir?
Ertelemenin nedenleri karmaşık ve kişiseldir, farklı insanlar için farklı sebeplere dayanabilir. Bu sorunun en yaygın nedenleri ise şunlardır:
- Motivasyon Eksikliği: Yapılacak olan görevle ilgili bir motivasyon eksikliği ertelemeye neden olabilir.
- Mükemmeliyetçilik: Bir görevin mükemmel olması beklentisi, kişiyi o göreve başlamaktan veya tamamlamaktan alıkoyabilir.
- Görevin Zorluğu: Bir görevin çok zor veya karmaşık olduğunu düşünmek kişinin ertelemesine yol açabilir.
- Öncelik Belirlememe: Öncelik sırasını belirlemede güçlük çekmek veya daha az önemli görevleri önceliklendirmek daha önemli görevleri ertelemeye yol açabilir.
- Anksiyete ve Korku: Bir görevle ilgili endişe, kaygı veya korkular, kişinin görevi ertelemesine yol açabilir.
- Başkalarıyla İlgili Beklentiler: Başkalarının beklentileri veya talepleri nedeniyle kişisel hedeflere veya görevlere zaman ayıramamak kendi işlerini ertelemeye yol açabilir.
- Dikkat Dağıtıcılar: Dikkat dağıtıcılar, kişinin işine odaklanmasını zorlaştırabilir. Örneğin, sosyal medya, telefon veya çevresel gürültüler.
- Bağımlılıklar: Zamanın bilinçsizce boşa harcandığı bağımlılıklar, ertelemeyi tetikleyebilir. Örneğin, video oyunları veya televizyon.
- Tükenmişlik ve Yorgunluk: Aşırı çalışma, yorgunluk ve tükenmişlik, kişinin enerjisinin düşmesine ve işleri ertelemesine neden olabilir.
Erteleme, bu nedenlerin bir veya daha fazlasının birleşimi sonucu ortaya çıkabilir. Bu nedenlerin farkında olmak, ertelemeyi anlamaya ve üstesinden gelmeye yardımcı olacaktır. Erteleme sorununu aşmak için, kişisel nedenleri belirlemek ve uygun stratejiler geliştirmek önemlidir.
Erteleme Ne Gibi Sorunlara Yol Açar?
Yapılması gereken işleri ertelemek artan stres, düşük üretkenlik, kalite kaybı, zaman kaybı, iş ilişkilerinin bozulması, kendine güven azalması, olanakları kaçırma, sağlık sorunları ve maddi kayıplar gibi olumsuz sonuçlara neden olabilir. İşlerin son dakikaya bırakılması veya görevlerin birikmesi, kişinin stres seviyelerini artırabilir. Bu da sağlık sorunlarına yol açabilir. Erteleme, iş verimliliğini düşürebilir ve kişinin gerekenden daha fazla zaman ve çaba harcamasına neden olabilir. İşlerin son dakikaya bırakılması kaliteyi de düşürebilir. Görevlerin daha iyi planlanmış ve özenle yapılmış olması gerekir. İşte veya kişisel yaşamda sürekli olarak görevleri ertelemek diğer insanlarla olan ilişkileri de olumsuz etkileyebilir. İş arkadaşları veya aile üyeleri ertelemeyi anlayışla karşılamayabilirler. Sürekli olarak görevleri ertelemek, kişinin kendine güvenini sarsabilir. Ertelemek kişinin önemli fırsatları kaçırmasına neden olabilir. Gelecekteki kariyer fırsatları veya kişisel başarılar, erteleme nedeniyle kaybedilebilir. İşte veya işle ilgili taahhütlerde maddi kayıplara da yol açabilir. Örneğin, projelerin zamanında bitirilmemesi ya da bir ödemenin zamanında yapılmaması maddi zararlara neden olabilir.
