İçindekiler
Palyatif, hastalığı olan hastanın ve hasta yakınlarının yaşam kalitesini artırma, hastalıkla mücadele etme ve tüm fiziksel, psikososyal ve ruhsal problemlere olabildiğince azaltmak ve önlemek amaçlı hareket eden bir yaklaşımdır. Palyatif bakımdan beklenen şey hastalığın belirtilerini ortadan kaldırmaktır; eğer hasta için tedavisi mümkün olmayan bir hastalık durumu olsa dahi palyatif bakım ekibinden beklenen yine o hastalığın belirtilerini ortadan kaldırmaktır.
Palyatif Bakım Ne Demektir?
Palyatif bakım; Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından 1982 yılında tanımlanmıştır. Sağlık örgütünün tanımına göre; palyatif bakım yaşamı tehdit eden çeşitli problemlerin görüldüğü durumda hastanın yaşam kalitesini en iyi şekilde yükseltme yaklaşımıdır. Bu yaklaşım aynı zamanda kanser hastaları için de uygulanmaktadır.
Palyatif Bakım Hizmetini Kimler Sunar?
Genellikle palyatif bakım ekibi arasında olan kişiler şöyledir:
- Doktorlar
- Hemşireler (uzman hemşireler, klinik hemşireleri)
- psikolog ve psikiyatristler
- Sosyal hizmetler uzmanı
- Aile üyeleri
- Rehabilitasyon ekibi (hastanın gereksinimine göre)
- Anestezi uzmanı
Palyatif bakım hizmetleri nerede sunulur?
- Hastaneler
- Sağlık ocakları
- Ev ortamı
- Bakım merkezleri
Kimler palyatif bakımdan faydalanır?
- Sinir ve kas hastalıkları olan kişiler,
- Kanser hastaları
- İleri derece kalp rahatsızlığı olan bireyler
- Solunum rahatsızlığı yaşayanlar
- Doğuştan bakım gerektiren kişiler
- Alzheimer hastaları
- Çeşitli hareket kısıtlılığı olan kişiler ve evde bakımı gereken hastalar
Palyatif Bakımın Amacı Nedir?
- Ağrı veren ve diğer semptomların giderilmesini sağlar.
- Hastalara anında müdahale edebilme şansı verir.
- Hastaların son ana kadar en iyi şekilde tedavi etme amacı taşır.
- Hastalara gerekli psikolojik ve sosyal desteklerin tümü sağlanarak hastanın gereksinimleri göz önünde bulundurulur.
Palyatif Bakıma Kabul Kriterleri Nelerdir?
Yatağa bağımlı, herhangi bir tedavisi mümkün olmayan hastalar, bakım ekibi tarafından değerlendirilir. Ekip tarafından ihtiyacı olduğu görüşü desteklenirse hastanın bakım ünitesine yatışı sağlanır. Palyatif bakım için şu hastalar kabul görebilir:
- Medikal tedaviye rağmen ağrı durumu artan düzeyde olan, ağrıdan dolayı uyku düzeni bozulan, yan etkileri nedeniyle medikal tedavi uygulanamayan hastalar,
- Oral alımı bozulmuş, beslenme durumunda görülen düşüş, son 6 ay içerisinde %10 fazla kilo kaybı yaşayan hastalar,
- Enfekte veya tedaviye dirençli yaraları olan hastalar,
- Deliryum tanısı almış, etiyoloji ve multiple veya belirsiz olan hastalar,
- Geriatrik semptomlar; düşme, ihmal veya kötüye kullanım vb hastalar,
- Tedaviye dirençli kalp hastalarında,
- Tedaviye rağmen klinik ve laboratuvar sonuçlarına rağmen kötüleşen hastalar,
- Son 3 ayda 2 defadan fazla pnömoni geçiren hastalar,
- Yaşam ünitesi 6 aydan daha az olan hastalar,
- Radyoloji, kemoterapi tedavisine rağmen tedaviye olumlu yanıt vermeyen hastalar,
- Kronik, tedaviye dirençli olan akciğer hastalığı,
- Demans hastaları,
- Klinik nöroloji hastalıkları olanlar,
- Tükenme sendromuna giren son dönem HIV hastaları.
Palyatif Bakım Ne Kadar Sürer?
Palyatif bakım süresi tamamen hastanın hastalığına bağlı olarak, değişim gösterir. Bu süreçte esas alınan nokta hastanın sağlık durumunun ne derece iyi olduğudur.
