0-2 Yaşın Önemi

0-2 yaş bebeklik dönemi insanların geriye kalan hayatlarını yüzde 70 etkileyen dönemdir. İnsanın algısı, zihni, bedeni ilk bu zamanlarda gelişmeye başlayıp şekil alarak devam eder. Bebeklerin doğduğu zaman algıları hiç yok denecek kadar azdır. Birkaç hafta içinde ışık görmeye başlarlar. İlk ay karanlık ve aydınlığı zor idrak ederler. İlk üç ay etrafı net göremezler. Zaman geçtikçe ilk altı ay içinde şekilleri ve kişileri algılamaya başlarlar. İlk tanıdıkları kişi anneleridir. Bebekler doğduklarında yürüyemezler, konuşamazlar, yemek yiyemezler ve bunun benzeri birçok şeyi yapamazlar. Bunları yapmak için her adımda yanında olan kişi anneleridir. Annelerine olan bağlılıkları bebeklerin gerçekleştirdiği ilk sosyal adımdır.Etrafı daha çok benimsemeye başladıkça ve sinir sistemleri geliştikçe anneden kopuş gerçekleşir. Bir yaştan itibaren yürümeye ve konuşmaya başlarlar. Gün geçtikçe kendilerini geliştirerek isteklerini ve ihtiyaçlarını bir kaç kelime de olsa dile getirebilirler. 0-2 yaş grubu bu dönemlerde ebeveynlerine bağımlı olarak yaşarlar.İki yaşa doğru kendini çözmeye çalışırken çevresinde ki kişileri de anlamaya başlar. Kendi akranlarıyla oynamaya başlarlar. Yaşıtlarıyla oyun oynayarak, oyuncak paylaşmaya başlarlar. Başka çocuklarla oynayarak kendini iyice tanır ve gösterdiği ilk hareketler onun ilerdeki karakteri hakkında ipucu vermeye başlayarak benlik algısı gelişir. 0-2 yaş grubunda bebeklerin sevilmesi, beslenmesi, temizliği, ilgi görmesi, uykusu kadar önemli olam şeyde bebeğin ebeveynleri tarafından şefkat görmesidir. Bilimsel araştırmalar 0-2 yaş bebeklik döneminde şefkat, ilgi ve sevgiden yoksun bırakılan bebeklerin çok iyi şartlarda büyütülseler bile duygusal açıdan bazı sorunlar yaşama olasılıklarının oldukça fazla olduğunu göstermektedir. Hatta bazı durumlarda yine iyi bakılan çocukların sırf sevgi ve ilgiden yoksun kaldıkları için fiziksel ve zihinsel gelişimlerinin bile yeterli düzeyde olmadığı olması gerekene göre daha geri oldukları gözlenmiştir. 0-2 yaş grubundaki bebeklerin hareket ve el göz koordinasyon becerileri geliştikçe, çevreye olan merakları ve ilgileri artacaktır. Özellikle bebeğin yürümeye başladığı 12. aylar civarında onu fiziksel zararlardan koruyarak çevreyi keşfetmesine fırsat vermek, bu dönemdeki zihinsel, sosyal ve duygusal gelişiminin desteklenmesi açısındam önem taşır. Bu dönemde çocuğa zarar gelmesin düşüncesiyle çok müdahale etmek, kısıtlamak, durdurmak, dokunmasına, becerilerini denemesine izin vermemek ve engelleyici olmak hem çocuğun kendine güvenmesini olumsuz etkiler hem de becerilerini geliştirip kendini tanımasına fırsat vermez.

0-2 Yaş Bebeklik Dönemi Motor Gelişim Özellikleri

0-4 ay arası motor gelişim özellikleri:

• 1. ayda yüzüstü yatan bebek refleks olarak çenesini kaldırabilir. Ellerini yumruk haline getirebilir
• 2. ayda yüzüstü yatan bebek göğsünü hafifçe kaldırıp uzanmaya çalışabilir. Ellerini açmaya başlar. Battaniyesini çekmeye çalışabilir.
• 3. ayda başını dik tutmaya çalışır.
• 4. ayda hafif yanlardan ve arkadan destekle oturmaya başlar. Otururken başını dik tutabilir. Yan yatarken kendini döndürebilir. Çıngırağını eline alıp sallayabilir.

Bebeğinizi bu süreçte odada yalnız bırakmayın.

4-10 ay arası motor gelişim özellikleri:

• 5. ayda kucağınıza oturabilir. Yüzüstü yatarken sırt üstü dönebilir.
• 6. ayda mama sandalyesine size ihtiyaç duymadan oturabilir. Çiğneyip ısırabilir. Şişe gibi küçük nesneler tutup kavrayabilir.
• 7. ayda sürünmeye ve emeklemeye başlayabilir. Ayakları vücudunun tüm ağırlığını taşıyabilir.
• 8. ayda yardımınızla ayağa kalkabilir. Uzaktaki nesne ve objelere rahat ulaşabilir. Yabancıyı ayırt edip huzursuz olabilirler.
• 9. ayda koltuk vb yerlere tutunarak ayakta durabilir. İstediği nesneyi parmak ya da eliyle gösterebilir. Kendi adını bilirler. İlgi çekmek için bağırırlar. Müzik çalınca sağa sola sallanabilir çalınan müziğe tepki verebilirler.

10-15 ay arası motor gelişim özellikleri:

• 10. ayda eline bir nesne alarak bir elinden diğer eline alarak tanımaya çalışabilir. Adım atmak için ayağını kaldırır. Bir kaç kolay kelime öğrenirler.
• 11. ayda nesneyi almak için rahat uzanabilir. Elini tuttuğunuz zaman yürüyebilir. Elindeki nesneyi istediğiniz zaman size uzatabilir.
• 12. ayda tek başına ayakta durabilir. Bir kitabın sayfalarını çevirebilir. Gördüğü deliklere parmaklarını sokabilir. Annesi ayağa kalkınca bir yere gideceğini sezip arkasından ağlayabilir. Anlamlı iki üç kelime söylerler. Yatar konumdan oturur konuma kolay geçerler.
• 13. ayda topa ayakla vurmaya başlar. Tek başına kaşık kullanmak ister.
• 14. ayda kendi başına ayakta durup bir kaç adım atar.
• 15. ayda kendi başına yürür ve koşmak ister.

16-24 ay arası motor gelişim özellikleri

• Kendi başına yürüyebilir.
• Sandalyede tek ve rahat oturabilir.
• Elinden tutulduğunda ya da emekleyerek merdivenden çıkabilir.
• Topa tekme vurabilir.
• Sandalye veya koltuğa yardım almadan çıkabilir.
• Oyuncak sepetini boşaltıp tekrar oyuncakları sepete tek tek koyabilir.
• Anne babasını ve sevdiği oyuncakları paylaşmak istemez. Duygularını yoğun yaşayıp belli ederler. Sevgi, kıskanma, utanma gibi duyguları gelişir.
• Diğer çocuklarla oyun oynamak isterler.
• Anneye çok düşkün olup hep yanlarında olmalarını isterler. Kendilerini daha güvende hissederler.

0-2 Yaş Bebeklik Dönemi Bilişsel Özellikleri

• 1. ayda 20-30 cm yakından gelen sese kafasını çevirebilir. Yakınında bulunan kişiyle göz teması kurulabilir.
• 2. ayda seslere tepki verir ve etrafındaki hareketli nesneleri izleyebilir. İnsanlara bakar.
• 3 ayda el ve ayaklarını hareket ettirerek vücudunu tanımaya başlar. Eline geçirdiği şeyleri ya da elini ağzına götürerek tanımaya çalışır. Duyduğu seslere ses çıkararak tepki verir. “Agu anni” gibi sesler çıkarır. Farklı şekillerde ağlayarak kendini anlatmaya çalışır. Örneğin canı acıdığı zaman daha fazla bağırarak ve gözünden yaş gelerek ağlaması gibi.
• 4. ayda algıladığı ses ve görüntüler artarak etrafını iyice tanımaya başlar. Karşısında kendisiyle ilgilenen kişiye gülümsemeye başlar.
• 5. ayda yere düşen nesneleri farkeder. Duyduğu sesleri taklit etmeye çalışır. Aynada kendine bakarak kendimi tanımaya çalışır. Etraftaki kişilerden ses duymak ister. Duyduğu ses ile kendisiyle ilgilenildiğini hisseder ve ses çıkararak yanıt verir. Çığlık atabilir. .
• 6. ayda söyleneni anlamaya başlar. Tanıdığı kişileri yabancı kişilerden ayırır ve yabancı birini gördüğünde kendini güvende hissetmeyip ağlayabilir.
• 7.ayda heceleri tekrarlar. Ba ba ba gibi. Anladığını belli eden tepkiler verir. Birinin kucağına gitmek istediğinde kollarını açar ya da kollarını açan kişiye gidebilir.
• 8. ayda ailedeki herkesi tam olarak tanır. İstediği eşyayı parmağıyla gösterir.
• 9. ayda gel git gibi basit kelimeleri anlar. Adı söylendiğinde başını çevirip bakar. Giden birisinin arkasından bay bay hareketi yapabilir.
• 10. ayda oturduğu koltuktan tek başına iner ve yemek yiyebilir.
• 11. ayda anne babayı taklit eder. Onlarla oyun oynamak ister. Söyleyebildiğinden çok daha fazla kelimeyi anlar. Kendini miniklerle de ifade etmeye başlar. Oyuncakları bilerek yere düşürürler ve izlerler.
• 12. ayda cisimleri ifade etmek için kendisi kelime uydurabilir. Mesela su isterken “mu” diyebilir. İstediklerini parmağıyla göstererek veya sesler çıkartarak belirtir. İnsanların yaptıklarını ve söylediklerini tekrar etmeye çalışır. Yüz vücut kısımlarını ve duyu organlarını öğrenmeye başlayabilir. “Kulağın nerede?” diye sorduğunuzda kulağını gösterebilir. Oyuncaklarının yerini öğrenir. Bir oyuncak istediği zaman en son bıraktığı yeri hatırlayıp orada oyuncağı arayabilir. Evdeki odaların kime ait olduğunu öğrenebilir.
• 13 ve 18. aylarda Dil gelişimi hızlanır, anlama kabiliyeti artar. El göz koordinasyonu gelişmiştir. Geometrik şekilleri tanır ve, kitabın resimlerine bir süre bakabilir. Hayvan adlarını bilir, tanıdığı insanların adlarını bilir, sorulduğunda tanıdığı hayvanları ve insanları gösterebilir.Birçok nesne içinden adı söyleneni bulabilir. Çoğunlukla duyduğu kelimeleri doğruya yakın tekrarlar. İstekdiklerini seslerle ifade edebilir. Yemek yeme, su içme, el yüz yıkama, diş fırçalama konularında ebeveynlerini taklit eder Hayvanların çıkardığı sesleri bilir. Adları söylediğinde 1-2 tanesini gösterebilir. Mutfaktaki, banyodaki, odasındaki pek çok eşyanın adını ve yerini bilir, sorulduğunda gösterebilir .Kendi kendine uzun uzun konuşur. Duyup öğrendiği şarkıları kendi kendine doğru ritmlerle mırıldanır.
• 18 ve 24. aylarda evdeki ev eşyalarıyla oyuncak gibi oynamaya başlar. Çırpma kapları ve tencereler davul, bir sepet bebek yatağı, çay tabağı telefona dönüşür. Yapmak istemediği şeylere ‘hayır’ demeye başlar. Sürekli  ” bu ne?” diye sorar ve meraklanır. Söyleyebildiğinden daha fazla kelime bilir.Verilen 2-3 kelimelik talimatları yerine getirebilir.İki kelimelik cümleler kurabilir. Göstererek sorulduğunda bazı beden kısmını söyleyebilir. Evdeki eşyaların yerini bilir. Önceki aylara göre çok daha fazla kelime bilir. Peş peşe söylenen iki talimatı aklında tutup yerine getirebilir. İhtiyaç ve isteklerini kelimelerle ifade ederek söyleyebilir. Söylenenleri daha iyi anlamaya başlar. “Köpek nerede?” diye sorduğunuzda resim üzerinden köpeği size gösterebilir.Ebeveynlerin öğrettiği sayıları arka arkaya tekrarlayabilir.

1-2 Yaş Bebeklik Dönemi Eğitici Oyunlar

Oyun oynamak her yaştaki bebek ve çocuk için önem taşır. Oyun oynadıkça enerjilerini atar ve hem zihinsel hem de bedensel olarak kendilerini geliştirirler. İşte 1-2 yaşındaki bebeğiniz için oynayabileceğiniz bir kaç oyun önerisi.

Müziksever Bebekler

Bebekler ses çıkaran şeylere bayılırlar. Özellikle süslü oyuncaklar değil de gerçek ev  eşyalardan çıkan sesleri duymaya daha da çok bayılırlar. Siz de mutfaktaki tencere cezve tavaları sadece yemek yapmak için değil bebeğinizin oynaması içinde kulllanabilirsiniz. Bu eşyaları bir çember yapıp bebeğinizi de bunun içine yüzü koyun bırakırsanız ve eline kaşık ya da kepçe verirseniz, o ritm tutturarak kendisi ne yapacağını bulacaktır. Böylelikle bebeğinizin işitsel ayırma ve göz el koordinasyonu gelişecektir.

Oyuncak Sepeti

Kenarları delikli bir oyuncak veya çamaşır sepeti alın. İçine çocuğunuzun en sevdiği objeleri ve oyuncakları atın. Üstünden ve deliklerden bir kaç tane ipler geçirin. Örümcek ağı şekli oluşturun.

Sonra bebeğinizi sepetin önüne oturtun ve ilgisini sepetteki objelere çekerek almaya çalışmasını sağlayın. Bu oyun sayesinde bebeğinizin göz ve el koordinasyonu gelişecektir.

Çadırdaki Çocuk

Evinize çocuğunuzun sevdiği renklerde çocuk çadırı alın. Bu çadır çocuğunuz için çok güvenli ve kendini korunaklı hissedeceği şekilde olsun. Bu çadırın içine boya kalemleri, kocaman boş resim yaprakları ve çocuğunuzu birlikte koyun. Ve neler çizdiğine bakın. Aslında böyle rutin bozan ama aslında ne yapacağını da kendinden gösteren ortamlar çocuklar için çok eğlencelidir. Önüne direk kağıt kalem koymaktansa çocuğu çadıra koymak, çocuk için değişik olanı yapma arzusundan dolayı çok daha heyecan verici olup, farkındalık duyusu gelişecektir.

Jöle Oyunu

Her şeyi dokunarak keşfettikleri bir dönem için oynanacak en güzel oyun duyusal malzemeler ile ilgili  olanlardır. Kilitli buzdolabı poşetinin içine saç jölesi ile birlikte renkli küçük oyuncaklar koyun. Poşetin kilidine güvenmeyin sizde ekstra olarak ağzını bantlayın. Çünkü etraflarındaki herşeyi ağzına götürerek tanıdıkları bir dönem olduğu için kilit açılırsa jöleyi ağızlarına götürebilirler. Sevimli küçücük parmakları ile poşetin oyuncakları kaydırmak  onu mutlu edip çok ilginç gelecektir. Bu sayede motor becerileri artıp, el göz koordinasyonları gelişecektir.