İçindekiler
Kanser tedavisinde beslenme kanser hastaları için en önemli konulardan biridir. Vücudun enerji ve gereksinimlerini sağlayan unsur sağlıklı besinlerdir. Kanser hastaları bazı besinleri daha fazla tüketmeli bazılarını ise hiç tüketmemelidir. Dengesiz ve düzensiz beslenen hastalarda beslenme bozukluğu görülür. Tedavinin seyri için bazı besinlerin özenle tüketilmesi oldukça önemlidir. Bu noktada kanser hastaları ne yemeli sorusu kaçınılmazdır. Bu yazıda, kanser hastalarının doğru beslenmeleri için bazı besin önerilerinde bulunacağız. Kanser hastalarında beslenme, tedavinin seyri ve günlük enerji alımı açısından çok önemlidir. Hastalar için uzmanlar genelde 3 ana öğün 3 ara öğün önerir. Kanser hastalarının yiyeceği besinler genelde kanser türlerine göre belirlenir. Yani hastaya özel beslenme planı yapılırken kişisel öneri yapılır. Ancak genel olarak bu hastalık tedavisinde tüketilmesi her hastaya uygun olan besinler vardır. Genel olarak kanser hastaları şu besinleri tüketmeye daha fazla özen göstermelidir:
- Çok tahıllı, çavdar ve yulaflı ekmekler
- Lif oranı yüksek bakliyatlar
- Doymuş yağı azaltılmış et ürünleri
- Az yağlı süt ürünleri
- Izgara fırınlama veya haşlama
- Az yağlı yoğurt
- Yumurta
- Peynir
Kanser Tedavisinde Beslenmenin Önemi
Kansere ne iyi gelir sorusuna verilebilecek birçok yanıt var. Kansere meydan okuyan besinleri tüketmek daha faydalı olacaktır. Kansere iyi gelen besinler, tedavi seyrini de olumlu bir şekilde etkiler. Kanser hastalarının yüksek lif oranlı besinleri tüketmesi pek çok uzman tarafından da onaylanır. Aynı zamanda yüksek protein içeren besinleri de tüketmek faydaları. Genel olarak kansere iyi gelen besinler şu şekilde sıralanabilir:
- Kuru fasulye
- Nohut
- Kırmızı ve yeşil mercimek
- Soya fasulyesi
- Yağsız peynir
- Çökelek
- Yoğurt
- Taze fasulye
- Bezelye
- Tam buğday unlu bakliyatlar ve ekmek ürünleri
- Portakal
- Mandalina
- Kayısı
- Karadut
- Kızılcık
- Kiraz
- Vişne
- Kuş üzümü
- Ceviz
- Fıstık
- Lahana
- Karnabahar
- Ispanak
- Pazı
- Turp ve pancar yaprakları
- Şalgam
- Hardal yaprağı
- Yarma bulgur
- Yumurta
- Karalahana
- Balkabağı
- Nar
- Yaban mersini
Kanserde beslenme konusunda en merak edilen sorulardan biri de tatlı yiyip yiyememe durumlarıdır. Bu sorunun önemli olduğunu belirtmek gerekir. Genel olarak uzmanlar kanser hastaları için tatlı yemeyi yasaklamaz. Ancak sürekli ve çok miktarda tüketilmesi de önerilmez. Dolayısıyla porsiyonu ve yeme sıklığı bu noktada önemlidir. Kanser hastaları tatlı yiyebilir mi sorusunu şu şekilde cevaplamak uygun olabilir; evet yiyebilir ancak miktarına ve yeme sıklığına dikkat edilmelidir. Hatta bazı durumlarda, özellikle de kilo kaybı yaşayan kanser hastalarının enerji kazanmaları açısından sütlü tatlıların tüketilmesi önerilir. Ancak paketli ve işlenmiş tatlıların tüketilmesi kanser tedavi sürecinde önerilmez.
Kanser Hastaları Tüketmemesi Gereken Besinler
Kanser hastaları ne yememeli sorusu da bir o kadar önemlidir. Bu nedenle çok fazla merak edilen sorulardan biridir. Kanser hastalarının beslenme süreçlerinde bazı besinleri tüketmemeye özen göstermeleri gerekir. Genel olarak bu hastalığın tedavi sürecinde şu besinler tüketilmemelidir:
- İşlenmiş et ürünleri
- Şarküteri ürünleri
- Aşırı tuz tüketimi
- Sigara, alkol alımı
- Sağlıklı pişirme yöntemlerinin dışında pişirme yöntemleri
- Kızartılmış besinler
- Aşırı saflaştırılmış, işlem görmüş ürünler
- Beyaz un ve beyaz unlu mamuller
- Şeker
- Bal
- Pekmez
- Reçel
- Çiğ veya pastörize edilmemiş yiyecekler
- Pişmiş etler
- Hamurlu- şerbetli tatlılar
- Sucuk ve sosis gibi işlenmiş şarküteri ürünleri
Kanser tedavisi sürecinde sakatat tüketimi de merak edilen bir diğer sorulardandır. Sakatat, hayvanların iç organlarını içeren et ürünlerinden biridir. Ne kadar sağlıklı et ürünleri olarak görülse de kanser hastaları için genelde önerilmez. Çünkü bu iç organların bazıları yüksek oranda vitamin içerir. Bu vitaminler ise kanseri daha da kötüleştirebilir. Kanser hastaları sakatat yiyebilir mi sorusuna geldiğimizde yememelidir yanıtı verilebilir. Sakatat yerine çok pişmiş kırmızı et tüketimi daha sağlıklı olur. Ancak kırmızı et tüketimi de belirli kanser türlerine göre kısıtlanabilir. Kanser hastaları muz yiyebilir mi sorusu da merak edilen spesifik sorulardan biridir. Kanser hastalarının muz yemelerinde herhangi bir sakınca yoktur. Muzun içeriğindeki lektin, bağışıklık sistemini uyaran önemli bir maddedir. Lektinin bir antioksidana benzediğini söyleyebiliriz. Yani, vücudu serbest radikallerden koruyan bir maddedir. Serbest radikaller bu madde sayesinde vücutta birikmez ve hücre hasarı oluşmaz. Bu nedenle muzun kanseri önleyen bir meyve olduğu sonucuna varılır. Buna bağlı olarak da kanser hastalarının tüketmesinde zararı olmayan besinlerden biri de muzdur. Hem lezzetli bir ara öğün hemde sağlık açısından muz yemeniz öneriri. Kanser hastaları ne yemeli ne yememeli sorusu tartışma konusu olsa da araştırmalarla desteklenen ortak kanılar vardır. Öncelikle kanser hastalarının yemesi gereken besinlerden bahsedebiliriz. Buna göre tam tahıllı çavdar, bitkisel ve az yağlı besinler, yeşil yapraklı mevsimine uygun sebzeler, fırınlanmış ve iyi pişmiş balıklar, az yağlı süt ve süt ürünleri tüketilmelidir. Yukarıdaki başlıklarda da bahsettiğimiz gibi kanser hastaları şekerli, yağlı, beyaz unlu, yapay ve işlenmiş paket ürünleri, çiğ et ve sakatat yenmemelidir. Kanser hastası nasıl beslenmeli sorusuna gelecek olursak her kanser hastası için beslenme farklı olabilir. Ancak genelde kanser hastaları için önerilen beslenme düzeni Akdeniz beslenme tipidir. Aynı zamanda 3 ana öğün ve 3 ara öğün şeklinde belirli besinlerle bir beslenme planı yapılır. Bu beslenme planı kanser hastasına özel olarak yapıldığı için biraz farklılık gösterebilir. Bazı hastalarda 8 öğüne kadar çıkan bir beslenme programı da hazırlanabilir. Bu beslenme planında vücut hücrelerini serbest radikal hasarından koruyan içerikli besinler yer alır. Örneğin çilek, yaban mersini, böğürtlen gibi kırmız ve koyu renkli meyvelerin tüketilmesi uygun görülür. Diğer yandan ise öğün içerikleri sıradan olmamalı aksine renkli ve çeşitli olmalıdır.
Kanseri Yenmek için Neler Yemeliyiz?
Kanseri yenmek için neler yemeliyiz sorusunun yanıtı oldukça kapsamlıdır. Bu tedavi sürecinde ne kadar sağlıklı ve düzenli beslenirseniz o kadar kısa sürede kanseri yenebilirsiniz. Bu nedenle doktorunuzun önerdiği besinleri mutlaka tüketmeye özen göstermelisiniz. Beslenme programında özen gösterilmesi gereken diğer bir unsur ise bol su tüketmektir. Diğer yandan ise kanseri yenmeye yardımcı olan besinleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- İyi pişmiş yumurta
- Kabuklu kuruyemiş ürünleri
- Siyez bulguru ya da siyez unundan yapılan ürünler
- Çok iyi pişmiş etler
- Zamanında olgunlaşan kırmızı meyveler
- Zamanında olgunlaşan turuncu meyveler
- Çiğ ya da hafif haşlanmış sebzeler
- Zeytinyağı, avokado ve ceviz gibi bitkisel ve sağlıklı yağlar
- Lif açısından zengin gıdalar (mercimek, kuru fasulye, barbunya vb)
- Likopen içeren meyve ve sebzeler (Domates, karpuz, kayısı vb.)
- Prebiyotik içeren besinler (Enginar, kuşkonmaz, soğan, muz, hindiba, yerelması, pırasa, sarımsak, kereviz vb.)
Kanser hastalarının kilo alması özellikle hormon tedavisi hastalarda gözlemlenir. Bu nedenle kilo alımı her ne kadar iyi görünse de şeker tüketimine ve hayvansal yağ tüketimine dikkat edilmelidir. Genel olarak bilinenin aksine kanser sürecinde sadece kilo kaybı yaşanmaz. Ancak doktor gözetiminde kilo kontrolünün sağlıklı bir şekilde yapılması önemlidir. Kanser tedavisinde beslenme oldukça önemli olup, aynı zamanda tedavilerini aksatmamaları bireylerin hayat kalitesinin yükselmesini sağlayabilir.
