İçindekiler
Fiziksel gelişim, bedeni oluşturan tüm organların ve sistemlerin gelişmesi anlamına gelmektedir. Doğum öncesi dönemde başlayan fiziksel gelişim insan yaşamının son anına kadar devam eder. Aileden geçen genler ve çevresel faktörlerin etkisiyle oluşan fiziksel gelişimin insan sağlığıyla yakından bir ilgisi vardır. Dolayısıyla annelerin ve çocuk büyüten herkesin fiziksel gelişim özelliklerini bilmeleri gerekmektedir.
Fiziksel gelişim yaşamın ilk yılları olan bebeklikte diğer dönemlere göre çok daha hızlı yaşanmaktadır. Bebeğin dışarıdan gelebilecek olan tehditlere karşı savunmasız ve bakıma muhtaç olduğu düşünüldüğü zaman anne ve bebek bakımını üstlenen diğer kişilerin bebeklik döneminde yaşanan fiziksel gelişim özelliklerini bilmeleri gerektiği sonucuna ulaşılır. Peki, bebeklik döneminde ne tür fiziksel gelişimler yaşanmaktadır?
1. Ayda yaşanan fiziksel gelişimler:
Dünyaya alışmaya çalışan yeni doğan kısa süreli olarak gözlerini açabilse de ilk günlerini gözleri kapalı bir şekilde geçirir. İlerleyen zamanlarda gözlerini daha uzun sürelerde açık tutabilse de görüş açısı 15- 30 cm aralığındadır. Görüş açısına giren koyu ve parlak renkli cisimleri kısa süreli takip edebilir.
Bebekler anne karnında da ses duyabildikleri için çevresindeki seslere aşinadır. İlk ayda yaşanan fiziksel gelişimler sayesinde insan sesine duyarlı hale gelir ve annesinin sesini diğer insan seslerinden ayırt edebilir.
Bakıma muhtaç bir şekilde dünyaya gelen bebekler hayatta kalabilmek için bazı refleksler geliştirmişlerdir.
- Kafasını çevirip meme arama,
- İrkilerek kollarını açma,
- Avuç içine konulan nesneyi sıkıca tutma,
- Havada tutulunca yürüme hareketi yapma bu reflekslerdendir.
Birinci ayda ağlama dışında sesler çıkarmaya başlayan bebek yüz kaslarının gelişimiyle bilinçsiz olarak gülmeye başlar.
İlk ayda erkek bebeklerin kilosu 3000 – 5750 gram arasındayken kız bebeklerin kilosu 2950 – 5400 gram arasındadır. Boy uzunluğu ise erkek bebeklerde 51 – 60 santimetre, kız bebeklerde 50 – 59 cm arasında değişiklik göstermektedir.
2. Ayda yaşanan fiziksel gelişimler:
İlk ay 15 – 30 santimetre görüş açısına sahip olan bebek fiziksel gelişimin etkisiyle daha fazla görüş açısına sahip olur, daha net görmeye başlar. Parlak ve canlı renkler ilgisini çeker.
Birinci ayında kısa olan uyku süresi uzamaya başlar ve yavaş yavaş bir düzene oturur.
Kadın ve erkek sesini ayırt eder.
İnsanlar kendisiyle konuştuğu zaman bunu anlar ve sesler çıkararak konuşmayı yanıtlar. İlk ayda bilinçsiz bir şekilde gerçekleşen gülümseme eylemi bilinçli bir hal alır.
Kollarını bilinçli olarak hareket ettirmeye başlayan bebek bu aşamada ellerini keşfeder ve onları incelemeye başlar.
Artık kaşlarını kaldırabilen bebek farkında olmadan mimiklerini kullanmaya başlar.
Desteksiz başını direyemeyen bebek ikinci ayda başını kontrol etmeye başlar.
İkinci ayda erkek bebeklerin kilosu 3600 – 6600 gram arasındayken kız bebeklerin kilosu 3500 – 6400 gram arasındadır. Boy uzunluğu ise erkek bebeklerde 53 – 63 santimetre, kız bebeklerde 52 – 62 cm arasında değişiklik göstermektedir.
3. Ayda yaşanan fiziksel gelişimler:
Kendi kendine konuşmaya ve gülmeye başlayan bebek artık insanları tanımaya başlamıştır. Annesini diğer insanlardan ayırabilir ve bunu ifade eder.
Fiziksel gelişimle beraber kaslarında gelişmesi sayesinde elindeki oyuncağı kısa süreli de olsa tutabilir. Elleri daha sıkı kavrar. Elleriyle oyunlar oynar, el çırpmayı keşfeder.
Başını dik tutar ve 45 dereceye kadar kaldırır. Karın üstü yatarken kolları yardımıyla gövdesini kaldırmaya çalışır. Başını çevirerek etrafını izleyebilir.
Üçüncü ayda erkek bebeklerin kilosu 4150 – 7500 gram arasındayken kız bebeklerin kilosu 4000 – 7200 gram arasındadır. Boy uzunluğu ise erkek bebeklerde 55 – 65 santimetre, kız bebeklerde 54 – 65 cm arasında değişiklik göstermektedir.
4. Ayda Yaşanan Fiziksel Gelişimler:
Bebeğin görme yetisi artık gelişmiştir. Çevresindeki her şeyi tam olarak görmeye başlar.
İlgisini çeken nesneler ulaşabileceği bir mesafedeyse uzanarak nesneleri alabilir. Ellerini ve elinde var olan nesneleri ağzına sokar. Bir taraftan diğer tarafa dönmeye başlar. Ayaklarını keşfeder ve sırt üstü yatarken ayaklarıyla oynamaya başlar.
Fiziksel gelişimle beraber yüz kaslarını daha iyi kullanmaya başlar ve duygularını mimikleriyle ifade eder.
Dördüncü ayla beraber diş çıkarmanın ilk sürecide başlamış olur.
Dördüncü ayda erkek bebeklerin kilosu 4600 – 8250 gram arasındayken kız bebeklerin kilosu 4500 – 8000 gram arasındadır. Boy uzunluğu ise erkek bebeklerde 57 – 68 santimetre, kız bebeklerde 56 – 68 cm arasında değişiklik göstermektedir.
5. Ayda Yaşanan Fiziksel Gelişimler:
Yaşamın ilk yıllarında sessiz harfleri kullanamayan bebek artık sessiz harfleri kullanarak tek heceli sesler çıkarmaya başlar.
Duyma yetisinin artmasıyla beraber en ufak sesi bile duyar ve tepki verir.
Minik cisimleri fark eder.
Yuvarlanarak döner. Oturur pozisyona getirildiği zaman başını dik tutmayı becerebilir.
İlk ayda erkek bebeklerin kilosu 5100 – 9000 gram arasındayken kız bebeklerin kilosu 5000 – 8700 gram arasındadır. Boy uzunluğu ise erkek bebeklerde 58 – 70 santimetre, kız bebeklerde 57 – 70 cm arasında değişiklik göstermektedir.
6. Ayda Yaşanan Fiziksel Gelişimler:
Görüşü keskinleşen bebek artık yere düşen nesneyi düşme sesi çıkmasa da fark eder.
Fiziksel gelişimi devam eden bebek ince motor becerilerinin ilerlemesiyle tüm parmaklarını aynı anda kullanabilir hale gelir. İki eliyle aynı anda farklı nesnelere uzanabilir ve ikisini de eline alır. Bu nesneleri birbirine vurarak oynar.
Hece tekrarı oluşmaya başlar, bilinçsizce de olsa baba, dede, mama gibi ses tekrarı olan kelimeleri kullanmaya başlar.
Ayak parmaklarıyla oynamaya başlar.
Altıncı ayda erkek bebeklerin kilosu 5500 – 9600 gram arasındayken kız bebeklerin kilosu 5400 – 9250 gram arasındadır. Boy uzunluğu ise erkek bebeklerde 60 – 73 santimetre, kız bebeklerde 59 – 72 cm arasında değişiklik göstermektedir.
7. Ayda Yaşanan Fiziksel Gelişimler:
Artık desteksiz oturabilen bebek, bir elindeki cismi diğer eline geçirme işlemini de becerebilir hale gelmiştir.
Yedinci ayda erkek bebeklerin kilosu 6000 – 10250 gram arasındayken kız bebeklerin kilosu 5800 – 9800 gram arasındadır. Boy uzunluğu ise erkek bebeklerde 62 – 75 santimetre, kız bebeklerde 61 – 73 cm arasında değişiklik göstermektedir.
8. Ayda Yaşanan Fiziksel Gelişimler:
Sekizinci ayına gelen bebek artık istediği şeyleri anlatmak için ağlamaz.
Çevresine karşı merak duygusu artar ve keşfe başlar. Küçük nesneleri itmek ve küçük alanları karıştırmak için tüm elini kullanmak yerine işaret parmağını kullanmaya başlar.
Heceleme artar ve belirgin sesleri taklit etme başlar.
Emeklemeye başlayan bebek artık yürüme evresine hazırlanmaya başlar. Kollarının altından tutunca adım atar.
Sekizinci ayda erkek bebeklerin kilosu 6300 – 10900 gram arasındayken kız bebeklerin kilosu 6150 – 10350 gram arasındadır. Boy uzunluğu ise erkek bebeklerde 63 – 77 santimetre, kız bebeklerde 62 – 75 cm arasında değişiklik göstermektedir.
9. Ayda Yaşanan Fiziksel Gelişimler:
Artık istediği her yere emekleyerek gidebilen bebek bir yerlere tutunarak ayağa kalkar.
Bardağı tutarak içecek içmeye çalışır.
Sevindiği zamanlarda sevincini belli etmek için el çırpar.
Dokuzuncu ayda erkek bebeklerin kilosu 6700 – 11300 gram arasındayken kız bebeklerin kilosu 6500 – 10800 gram arasındadır. Boy uzunluğu ise erkek bebeklerde 65 – 79 santimetre, kız bebeklerde 63 – 77 cm arasında değişiklik göstermektedir.
10. Ayda Yaşanan Fiziksel Gelişimler:
Fiziksel Gelişimin devam etmesiyle yüz üstü yatarken oturur pozisyona kolayca gelebilen bebek oturur pozisyondan ayağa kalkmış hale gelirken de zorlanmaz.
Çok kısa bir süre için de olsa desteksiz ayakta durabilir. Eşyalardan destek alarak yürümeye başlar.
İstediği şeyleri işaret ederek ifade eder.
Onuncu ayda erkek bebeklerin kilosu 6950 – 11900 gram arasındayken kız bebeklerin kilosu 6750 – 11200 gram arasındadır. Boy uzunluğu ise erkek bebeklerde 66 – 80 santimetre, kız bebeklerde 64 – 79 cm arasında değişiklik göstermektedir.
11. Ayda Yaşanan Fiziksel Gelişimler:
On birinci ayda bebek oyunlarına topla oynamayı da ekler. Karşısında oturan kişinin kendisine attığı topu o kişiye geri atar.
Resimli kitaplar bebeğin ilgi alanına girer.
Çoraplarını kendi başına çıkarır ve geri giymeye çalışır.
On birinci ayda erkek bebeklerin kilosu 7200 – 12200 gram arasındayken kız bebeklerin kilosu 7000 – 11200 gram arasındadır. Boy uzunluğu ise erkek bebeklerde 68 – 82 santimetre, kız bebeklerde 65 – 80 cm arasında değişiklik göstermektedir.
12. Ayda Yaşanan Fiziksel Gelişimler:
Fiziksel Gelişimin devam etmesiyle bebek elinden tutulunca yürüyebilir hale gelir. Bazı bebekler desteksiz yürümeyi öğrenir.
Ayaktayken eğilerek yerdeki cismi alır.
Tırmanarak koltuklara çıkar ve iner.
Merak duygusunun artmasıyla ulaşabildiği çekmece ve sepetleri karıştırır.
İlk ayda erkek bebeklerin kilosu 7450 – 12500 gram arasındayken kız bebeklerin kilosu 7200 – 12000 gram arasındadır. Boy uzunluğu ise erkek bebeklerde 69 – 83 santimetre, kız bebeklerde 66 – 81 cm arasında değişiklik göstermektedir.
Bebeklik döneminde yaşanacak aylık fiziksel gelişimlerin bilinmesi çok önemli olsa da her bebeğin özel olduğu ve gelişimler arasında bireysel farklılıklar olabileceği unutulmamalıdır. Ancak bebek içinde bulunduğu dönemde yaşaması gereken gelişimlerin çoğunu yaşayamıyorsa bir uzmandan destek alınmalıdır.
