Alkalen fosfataz, kan dolaşımınızda bulunan bir enzimdir. Vücuttaki proteinleri parçalamaya yardımcı olur ve nereden kaynaklandığına bağlı olarak farklı şekillerde bulunur. Karaciğeriniz ana kaynaklarından biridir, ancak bazıları da kemiklerinizde,bağırsaklarınızda, pankreasınızda ve böbreklerde yapılır. Hamilelerde ALP plasentada yapılır.
ALKALEN FOSFATAZ SEVİYESİ NEDEN ÖNEMLİDİR?
Alkelen fosfataz enziminin kandaki seviyeleri yaş, cinsiyet, kan grubu gibi faktörlere bağlıdır. Kandaki alkalen fosfataz seviyeleri hamilelik sırasında iki ila dört kat artmaktadır. Bu durum, plasenta tarafından üretilen ek alkalen fosfatazın bir sonucudur.
Alkalen fosfatazın yani ALP’nin kandaki düzeylerinin kontrol edilmesi, karaciğer fonksiyonunun ve safra kesesi testlerinin rutin bir parçasıdır. Sarılık gibi belirtiler (deri ve gözlerin sararması), karın ağrısı, bulantı ve kusma gibi durumlarda doktorunuz, karaciğer veya safra kesesi bir sorununuz olduğundan şüphelenebilir. Kanınızdaki alkalenfosfataz seviyesini ölçerek yapılan testlerle, enfeksiyöz veya enfeksiyöz olmayan nedenlere bağlı olabilen karaciğer iltihabı yani hepatit, siroz, safra kesesi iltihabı gibi sorunların yanında safra taşı, iltihabı, raşitizm gibi durumlar için de alkalen fosfataztesti yapılması gerekir.
Yüksek seviyeler
Kanınızdaki alkelen fosfataz seviyelerinin normalden yüksek olması, karaciğer veya safra kesesi ile ilgili bir sorunu işaret edebilir. Bu, hepatit, siroz, karaciğer kanseri, safra taşı veya safra kanallarında tıkanıklığı, hipertroidi içerebilir. Yine alkelen fosfatazdaki yüksek seviyeler, raşitizm, kemik kanseri gibi kemiklerle ilgili bir sorunu da gösterebilir. Nadir durumlarda, yüksek alkelen fosfataz seviyeleri kalp yetmezliği, böbrek kanseri, diğer kanserler veya bakteriyel enfeksiyona işaret edebilir. Bunlar haricinde gebelik de yüksek alkalen fosfataz seviyelerinin sebeplerindendir.
Düşük seviyeler
Kanınızda alkelen fosfataz seviyelerinin düşük olması nadirdir, ancak çölyak hastalığının veya belirli vitamin ve minerallerin eksikliğinin neden olabileceği yetersiz beslenmeyi de gösterebildiği gibi oruçluyken de düşüş göstermektedir. Bunlarla beraber düşük seviyedeki alkelen fosfataz, hipotiroid, aşırı kansızlık ve yaşlılık nedeniyle östrojen tedavisi alan kadınlarda da görülebilir.
Bunların dışında
Alkalen fosfataz, süt endüstrisinde başarılı bir pastörizasyon göstergesi olarak yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Bunun nedeni,sütte bulunan en ısıya dayanıklı bakterinin, alkalen fosfatazı denatüre etmek için gerekli olanlardan daha düşük sıcaklıklarla yok edilmesidir. Bu nedenle, alkelen fosfatazın varlığı başarısız pastörizasyonun belirtilmesi için idealdir.
