İçindekiler
Doğum sonrası depresyon, doğumdan sonra ortaya çıkan ve en az iki hafta süren depresyondur. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, doğum yapan kadınların yaklaşık yüzde 15’i doğum sonrası depresyon yaşar. Yeni annelerde görülen fiziksel, duygusal ve davranışsal değişikliklerin bir bütünüdür. Bu değişiklikler arasında şunlar sayılabilir. Sürekli hüzün, mutsuzluk, umutsuzluk hali. Sık sık ağlama nöbetleri. İştahın azalması veya artması. Uykusuzluk veya aşırı uyuma isteği. Yorgunluk hali. Konsantrasyon güçlüğü. Karar verme güçlüğü. Kendini değersiz veya yetersiz hissetme durumu. Bebekle bağ kurmada zorluk çekme. Kendine veya bebeğine zarar verme düşünceleri. Bu durum, tedavi edilmediği takdirde anne ve bebek için ciddi sorunlara yol açabilir. Annede, depresyon nedeniyle bebeğine bakma konusunda isteksizlik, ilgisizlik veya hatta öfke hissedebilir. Bu durum, bebeğin gelişimini ve ruh sağlığını olumsuz etkileyebilir. Nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, hormonal değişiklikler, genetik faktörler, stres ve sosyal destek eksikliği gibi faktörlerin rol oynadığı düşünülür. Doğum sonrası depresyondan şüpheleniyorsanız, bir doktora veya psikiyatriste başvurmanız önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, depresyonun olumsuz etkilerini azaltmaya yardımcı olabilir. Türkçede “postpartum” kelimesinin karşılığı “doğum sonrası”dır. Bu kelime, Latince “post” (sonra) ve “partum” (doğum) kelimelerinin birleşiminden oluşur. Tıpta, doğum sonrası depresyon için kullanılan bir terimdir. Doğumdan sonra ortaya çıkan ve en az iki hafta süren depresyon olarak tanımlanır. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, doğum yapan kadınların yaklaşık yüzde 15’i doğum sonrası depresyon yaşar. Doğum sonrası depresyonun nedenleri tam olarak anlaşılamamıştır, ancak farklı faktörlerin rol oynadığı düşünülür. Doğumdan sonra, östrojen ve progesteron hormonlarının seviyeleri hızla düşer. Bu düşüş, depresyona neden olabilecek kimyasal değişikliklere neden olabilir. Doğum sonrası depresyon öyküsü olan kadınlar, bu duruma yakalanma riski daha yüksektir. Doğum, yeni anneler için stresli bir deneyim olabilir. Finansal zorluklar, evlilik sorunları veya aile içi şiddet gibi stres faktörleri, doğum sonrası depresyon riskini artırabilir. Doğumdan sonra yeterli sosyal destek alamayan kadınlar, doğum sonrası depresyon riski daha yüksektir. Tiroid sorunları, hamilelik sırasında yaşanan travma veya doğum sırasında yaşanan komplikasyonlar gibi diğer sağlık sorunları, doğum sonrası depresyon riskini artırabilir. Doğum sonrası depresyon, her yaştaki kadında ortaya çıkabilir, ancak ilk kez doğum yapan kadınlarda daha yaygındır. Ayrıca, daha önce depresyon öyküsü olan kadınlar, bu duruma yakalanma riski daha yüksektir.
Doğum Sonrası Depresyon Belirtileri
Doğum sonrası postpartum depresyon, yeni annelerde görülen fiziksel, duygusal ve davranışsal değişikliklerin bir bütünüdür. Bu ruhani değişiklik belirtileri, doğumdan hemen sonra veya birkaç ay sonra ortaya çıkabilir. Bazı kadınlarda belirtiler hafifken, bazılarında şiddetli olabilir. Tedavi edilmediği takdirde anne ve bebek için ciddi sorunlara yol açabilir. Annede, depresyon nedeniyle bebeğine bakma konusunda isteksizlik, ilgisizlik veya hatta öfke hissedebilir. Bu durum, bebeğin gelişimini ve ruh sağlığını olumsuz etkileyebilir. Doğum sonrası depresyon, yeni anneler için oldukça zorlayıcı bir durumdur. Bu dönemde anneler, fiziksel, duygusal ve davranışsal olarak zorluklar yaşayabilir. Postpartum nedir ve nasıl yardımcı olmak gerekir cevabı ise şu şekilde olmalıdır. Çevrenin bu dönemde anneye olan desteği, anne ve bebeğin sağlığı için oldukça önemlidir. Bir kadının başarısızlığı veya yetersizliği değildir. Bu, hormonal değişiklikler, genetik faktörler, stres ve sosyal destek eksikliği gibi çeşitli faktörlerin neden olabileceği bir tıbbi durumdur. Bu durumu yaşayan kadınlar, duygusal olarak zor bir dönemden geçebilir. Bu dönemde anneye olan en önemli destek, onu dinlemek ve anlamaya çalışmaktır. Genellikle tedavi ile kontrol altına alınabilir. Anneyi bir doktora veya psikiyatriste başvurmaya teşvik etmek, ona ve bebeğine yardımcı olabilir. Bu kadınlar, kendilerini yalnız ve izole hissedebilir. Bu dönemde anneye destek olmak için, onu sık sık ziyaret edin, onunla konuşun ve ona yardım teklif edin. Etrafın tepkisi, anneye ve bebeğine olan desteğin bir göstergesidir. Bu dönemde anneye olan anlayışlı ve destekleyici tutum, anne ve bebeğin sağlığını olumlu yönde etkileyebilir. Ona ev işlerinde veya bebek bakımında yardım edin. Onunla dışarı çıkın ve sosyalleşmesine yardımcı olun. Ona kendini iyi hissettirecek şeyler yapın. Ona, bu durumun geçici olduğunu ve iyileşeceğine olan inancınızı ifade edin. Tüm bunlar bu zor dönemi atlatmasına yardımcı olabilir.
Doğum Sonrası Depresyon Tedavisi
Doğum sonrası depresyon nasıl atlatılır ve tedavisi nasıl olur, şiddetine ve semptomların tipine göre değişiklik gösterebilir. Tedavi seçenekleri arasında şunlar sayılabilir. Psikoterapi, tedavisinde en yaygın kullanılan yöntemdir. Bilişsel davranışçı terapi (BDT), tedavisinde etkili olduğu gösterilmiş bir psikoterapi türüdür. BDT, annelerin olumsuz düşüncelerini ve davranışlarını değiştirmelerine yardımcı olur. Antidepresanlar, tedavisinde etkili olan ilaçlardır. Antidepresanlar, depresyon semptomlarını azaltmaya yardımcı olur. Destek grupları, doğum sonrası depresyon yaşayan kadınlara destek ve bilgi sağlayabilir. Egzersiz, depresyon semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir. Düzenli uyku, depresyon semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir. Sağlıklı beslenme, depresyon semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir. Tedavisinde, genellikle ilaç tedavisi ve psikoterapi kombinasyonu kullanılır. İlaç tedavisi, semptomları hızla azaltmaya yardımcı olurken, psikoterapi, depresyonun tekrarlama riskini azaltmaya yardımcı olur. Tedavisi, erken başlarsa daha etkili olabilir. İlaçlar, düzenli olarak alınmazsa etkili olmayabilir. Tedaviyi kendi kendine bırakmak, depresyonun tekrarlama riskini artırabilir. Doğum sonrası depresyon belirtileri tedavi edilmediği takdirde anne ve bebek için ciddi sorunlara yol açabilir. Annede, depresyon nedeniyle bebeğine bakma konusunda isteksizlik, ilgisizlik veya hatta öfke hissedebilir. Bu durum, bebeğin gelişimini ve ruh sağlığını olumsuz etkileyebilir.
Doğum Sonrası Depresyon Atlatma Yöntemleri
Doğum sonrası depresyonun ne zaman geçer tedaviye göre değişiklik gösterir. Fakat bebeğe zarar verebileceği bazı şekiller bulunur. normal gelişim gösteren bebeklere göre daha düşük doğum ağırlığına sahip olabilir. Ayrıca, bu bebeklerin fiziksel ve bilişsel gelişimleri de olumsuz etkilenebilir. Bu durumu yaşayan annelerin bebekleri, daha fazla ağlama, uyku sorunları, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) gibi sorunlar yaşayabilir. Bağ kurmakta zorlanabilir. Bu durum, bebeğin sosyal ve duygusal gelişimini olumsuz etkileyebilir. Atlatmak için yapılacak sosyal etkinliklerin amacı, annelerin kendilerini iyi hissetmelerini ve sosyalleşmelerini sağlamaktır. Lohusalık depresyonu nedir ve nasıl azalır derseniz ise bazı öneriler bulunur.Bu etkinlikler, annelerin yalnız olmadıklarını ve destek aldıklarını hissetmelerine yardımcı olabilir. Bebeğinizle birlikte bir parkta veya çocuk oyun alanında vakit geçirin. Birlikte bir kitap kulübüne veya müzik grubuna katılın. Birlikte bir spor aktivitesine veya sanat atölyesine katılın. Birlikte bir hayır kurumu için bir etkinlik düzenleyin. Hafif depresyon yaşayan kadınlar, genellikle tedaviye başladıktan sonra birkaç hafta içinde kendilerini daha iyi hissetmeye başlar. Şiddetli depresyon yaşayan kadınlarda, tedavinin tam olarak sonuç vermesi birkaç ay veya daha uzun sürebilir. Tedavisinde, genellikle ilaç tedavisi ve psikoterapi kombinasyonu kullanılır. İlaç tedavisi, semptomları hızla azaltmaya yardımcı olurken, psikoterapi, depresyonun tekrarlama riskini azaltmaya yardımcı olur. Tedaviye başladıktan sonra kendilerini daha iyi hissetmeye başlayabilir. Ancak, tedavinin tam olarak sonuç vermesi birkaç hafta veya ay sürebilir. Tedavisi, erken başlarsa daha etkili olabilir. Antidepresan ilaçlar, düzenli olarak alınmazsa etkili olmayabilir. Bu süreçlere dikkat edilmesi durumda kolaylıkla atlatılabilecek bir süreç olur.
