İçindekiler
Günlük yaşantının önemli bir bölümünü beslenme ve uyku oluşturur. Şüphesiz uyku her insanın olmazsa olmaz ihtiyaçları arasındadır. Ve tabiki beslenme de. Düzenli beslenme sağlık açısından en önemli noktalardandır. Fakat çoğu zaman; yaşam şartları ve günlük tempo içerisinde beslenme düzensizliği oluşması kaçınılmaz hale gelmektedir. Bununla birlikte kilo alımı ve birçok rahatsızlık gözlemlenir. İnsanlar bu durumu kontrol altına alabilmek adına, diyetler araştırmaya ve oldukça sık diyet uygulamaya yönlenir. Bu diyetlerden biri de; “ Fodmap Diyeti’ dir.” Birçok araştırmacının konu ettiği bu diyet çeşiti, son zamanlarda adından sıklıkla söz ettirmektedir. Bu diyet gerek içeriği, gerekse uygulama sırasında belirtilen kısıtlı besinleri ile dikkat çeker. Çünkü diyet denince akla gelen birçok sebze ve meyvenin; Fodmap Diyetinde liste dışında kaldığı görülür. Bu özel diyet programı ile ilgili tüm detayları sizler için özel olarak derlenen bu yazıda bulabilirsiniz.
Fodmap Diyetinin Şişkinlik ve Hazımsızlık ile Bağı
Fodmap Diyeti adıyla oldukça dikkat çekici bir diyettir. Peki “Fodmap” nedir? Fodmap; Fruktozun bir bileşeni olan fruktan, süt şekeri adı verilen laktoz, yapay tatlandırıcılar olan bilinen poliol türevleri ve kurubaklagillerde yüksek miktarda bulunan karbonhidrat türü olan galaktooligosakkarit besinlerinden yoksun olarak düzenlenen diyet listesidir. Bu tür karbonhidratları içeren besinler; bağırsaktaki suyu çeker. Bu durumda sindirim zorlaşır, fermente oluşumu başlar ve bu döngü kişilerde; hazımsızlık, şişkinlik ve bolca ödeme yol açar. Hareketsizliğin ve ev içerisinde geçirilen vaktin de artmasıyla günümüzde; Fodmap Diyeti sık tercih edilen diyetler arasına girmeyi başarmıştır. Özellikle detayları belirtilen ürünlere karşı hassasiyeti olan kişilere de hekimler tarafından tavsiye edilen bir diyet çeşididir. Sadece kilo vermek amaçlı değil; bu gıdalara karşı vücudun çeşitli reaksiyonlar göstermesine karşı da sıklıkla tercih edilir. Tıpkı gluten alerjisi olanlarda uygulanan glutensiz beslenme gibi fruktan ve glukozdan arındırılan bu beslenme çeşidi, alerjik bünyeler için hayat kurtarıcı olmaktadır.
Fodmap Diyeti besinlerde bulunan fodmaplardan arındırılmış bir diyettir. Böylelikle bağırsak sorunları yaşayan, hazımsızlık ve şişkinlik gibi problemler yaşayan bireylerin beslenme düzenini onlar için ideal bir çizgiye sokar. Çünkü bu sindirimi zor maddeler; kalın bağırsağa doğru ilerlerken faydalı bakteriler bunu besin kaynağı olarak kullanır. Bu durumda karbondioksit açığa çıkar ve karında gaz oluşumu meydana gelir. Devamında gaz ile birlikte sindirim sorunlarına da yol açabilen sıkıntılı bir sonuç oluşur. Bunlarla baş edebilmek artık Fodmap Diyeti sayesinde mümkündür. Kişiye uygun bir diyet listesi ve bu listenin dışına çıkmadan yapılan düzenli bir beslenme programı, kısa sürede dilediğiniz sonuca ulaşmanıza yardımcı olur. Ancak unutulmamalıdır ki her diyet listesi biriciktir. Dolayısıyla kişinin ihtiyaçlarına göre özel olarak düzenlenmelidir. Bu sebeple bu diyete başlamdan önce de muhakkak ki bi beslenme uzmanına danışılması tavsiye edilmektedir.
Fodmap Diyeti ve Püf Noktaları
Fodmap kelime anlamı olarak fermente edilebilir yani mayalanma gerçekleşen kısa karbonhidrat zincirlerini ifade etmektedir. Karbonhidratlar özellikle Asya kökenli toplumların beslenme düzeninde sıklıkla tüketilir. Çocukluk çağından itibaren tüketmeye başlanılan bu ürünler, kişiler tarafından istenir ve aranır hale gelir. Hatta tüketmeden asla yapamam diyen bireylerin bile azımsanamayacak kadar çok olduğu bir gerçektir.
Fodmap Diyeti; tedavi amaçlı da uygulandığı için diyetisyen kontrolünde oluşturulmalı ve düzenli olarak takip edilmelidir. Elbette her diyette olduğu gibi Fodmap Diyetinde de belirli başlı dikkat edilmesi gerekenler vardır. Öncelikle diyetin ilk haftasında fodmap içeren besinlerin kesilmemesi önerilir. Zira aksi halde vücut birden bire kesilen bu gıdalar karşısında istenmeyen reaksiyonlar verebilecektir. Unutulmamalıdır ki fodmap diyeti; sadece kilo vermek için değil, sindirim rahatsızlıklarından kurtulmak için de uygulandığından herkese özel olarak tasarlanan diyet listesi bünyesel ihtiyaçlar doğrultusunda farklılık gösterecektir.
Diyetin uygulanması sırasında kısıtlamalara birebir uyulması şarttır. Fodmap Diyeti, altı haftalık bir süre için yapılır. Süre sonunda tüketilmesi yasaklı gıdalara yavaş yavaş dönüş sağlanabilir. Ancak belirli besinlere alerjik reaksiyon gösteren bireyler, bu besinleri tüketmekten kaçınmalıdır. Peki bu yüksek fodmap içeren gıdalar nelerdir? Elma, kayısı böğürtlen, kiraz, karpuz, armut, şeftali, incir ve meyve konserveleri yüksek oranda fodmap içerir. Bunlar diyet boyunca tüketilmez. Sebzeler, baklagiller, süt ürünlerinin birçoğu da diyet listesi dışındadır. İnek, keçi, koyun sütü, dondurma, krema, yumuşak ve taze peynirler ile peynir altı suları fodmap ağırlıklı gıdalardandır. Diyetlerin olmazsa olmazı sebzelerin bir kısmını da bu diyette tüketilmez. Enginar, brokoli, kuşkonmaz, mantar, bamya, arpacık soğan, sarımsak, bezelye, karnabahar ve lahana bunlardan bazılarıdır. Tüketilmemesi gereken baklagiller ise; fasulye, nohut, mercimek, barbunya, soya fasulyesidir. Ekmek, makarna, kahvaltılık gevrek gibi buğday içerikli ürünlerde kısıtlılar listesinde bulunan gıdalar arasındadır.
Düşük Fodmap Diyeti ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bu beslenme düzeni de tıpkı yüksek fodmap içerikli ürünlerde uygulandığı gibi altı ile sekiz hafta arası uygulanır. Ancak bir farkla: Düşük fodmap diyeti uygularken diyetten çıkarılan besinler semptomlar kontrol edilerek yavaş yavaş programa eklenir. Burada hedef; zayıflamak amaçlı bir uygulamadan ziyade; hangi besinlerin dokunduğunu tespit etmeye yöneliktir. Semptom oluşturduğu tespit edilen besinlerin tüketilmemesi amaçlanır. Düşük Fodmap Diyeti lif kaynakları açısından zayıf kaldığı için uzun süreli bu beslenme tipinde devam edilmemelidir. Belirtilen süre aşılmadan, kurallara uyarak uygulanmalıdır. Çünkü süre aşımı kişilerin mikrobiyotasına olumsuz etki gösterebilir ve prebiyotik takviyesi ihtiyacı doğabilir. Baklagillerin birçoğu da liste dışında kaldığı için demir, folat, çinko ve doğal antioksidan alımı da azalır. Vitamin azlığına yol açacak durumları da önlemek için sürekli uygulama önerilmez.
Fodmap Diyeti; yaşam boyu beslenme şekline dönüştürülebilecek bir diyet değildir. Ancak kişiler; kendilerine dokunan besinleri vitamin takviyesi almak koşulu ile tamamen tüketmeyebilir. Yaşam biçimini bu beslenmeye göre düzenleyecek olanlar çok iyi araştırmalı ve düzenli hekim kontrolünü ihmal etmemelidir. Aslında Fodmap Diyeti; yaşam kalitesini arttıran diyetlerdendir. Basit bir karın ağrısı diye düşünülen ama günlük hayatı çok kötü etkileyen, bir dizi rahatsızlığı gidermekte de kullanılan bu yöntem; sıkça tercih edilir hale gelmiştir. Peki düşük Fodmap Diyeti ya da tümüyle fodmap içermeyen şekli ile bu diyeti kimler uygulamalıdır? Eğer bağırsak problemleri yaşıyorsanız bilinen en ideal tedavi yöntemleri arasında bu diyet yer almaktadır. İrritabl bağırsak sendromu olarak bilinen; huzursuz bağırsak hastalığı olanlar bu diyeti rahatlıkla uygulayabilir. Ancak bu diyet mutlaka doktor kontrolünde yapılmalı ve buna uygun sonlandırılmalıdır. Fodmap Diyeti diğer diyet türlerinden farklı olarak; “şu kadar kilo verirsiniz” vaatlerinden uzaktır. Tamamen kişiye özel zayıflama sonuçları görülür. Tüm detaylarıyla aktarılan Fodmap Diyeti; sizin de hayatınızda sağlıklı bir beslenme düzeni oluşturmanıza yardımcı olabilir. Ancak en iyi sonuç için bir beslenme uzmanından destek olmanın doğru olacağının unutulmaması gerekir.
