İçindekiler
Gebeliğinizin ilk ayının yani 4. haftasının sonuna gelmiş olduğunuz ve 2. aya girdiğiniz hamileliğin 5. haftasında, embriyo rahim duvarının içine doğru girmiş olup hızla büyümeye başlamıştır. Uzmanlar tarafından haftaların kolay hesaplanılabilmesi için son adet görme tarihi, hamileliğin başlangıç tarihi olarak baz alınır. Bu tarihe göre adet kanama tarihiniz bir hafta gecikmiştir. Gecikmeden dolayı büyük olasılıkla hamilelik testini bu haftada yapmış olup hamile olduğunuzu öğrenmiş olabilirsiniz. Yaptığınız idrar testinde beta-hCG oranı yüksek ise gebelik testiniz pozitif çıkacaktır. Çünkü fizyolojik koşullarda, gebe kalan bir kadında beta-hCG değeri döllenmeden 11 gün sonra ilk kez kanda yükselmeye başlar. Bu olaydan sonra her 24 ila 48 saatte bir kandaki beta-hCG değeri ikiye katlanarak artmaya devam eder.
5. haftada yaptığınız hamilelik testinin pozitif çıkması embriyonun 3 haftalık olduğunu göstermektedir. Çünkü sperm ile yumurtanın annenin yumurta kanalında karşılaşıp döllenmesi son adet kanamasından yaklaşık 2 hafta sonra olur. Fakat doktorlar haftaları kolay hesaplayabilme açısından 38 haftalık hamilelik sürecini 40 hafta olarak baz alıp buna göre embriyoyu takip etmektedir. Halk arasında hamilelik süreci aylara göre konuşuluyorken doktorlar arasında hamilelik takibi haftalara göre yapılır.
Beş haftalık gebelik ilk iki haftasında annenin bedeni ve hormonal dengesi bebeği en iyi şekilde ağırlamak için çalışmalara başlar. Bu dönemin ana hormonları progesteron ve östrojendir. İlk olarak östrojenin kandaki miktarının yükselmesi, yumurtalıkta bulunan ve yumurta hücrelerinin korunup beslenmesini sağlayan folikül hücrelerinin olgunlaşmasını uyarırken aynı zamanda rahim duvarının embriyoya besin sağlayabilmesi için kalınlaşmasını sağlar. Yumurtalıktan fallop tüpüne (rahim tüpüne) bir yumurta geçtiğinde yumurtlama gerçekleşmiş olur ve yumurta burada bir sperm ile karşılaşırsa döllenme gerçekleşir. Bu sefer de progesteron hormonu miktarı kanda yükselir. Progesteron hormonu, döllenmiş bir yumurtanın yani embriyonun rahim duvarına sıkıca tutunabilmesini sağlamak için endometriyumu (rahim duvarını) östrojenden daha güçlü bir etki ile kalınlaştırmaya başlar. 3. Haftada rahim duvarına tutunan embriyonun plasenta kısmı beta-hCG adlı gebelik hormonu üretmeye başlar. Gebelik testinde görülen artmış hCG düzeyi hamile olduğunuzu gösterir. 3. Haftada embriyo, endometriyumdan oksijen ve besin alır. 4. Haftadan itibaren embriyonun organları gelişmeye başlar.
Asıl konu hamileliğin beşinci haftasında artık embriyo endometriyumda hızla büyüyerek 1.55-2 mm boyutunda bir susam tanesi kadar olur. Beş haftalık bebeğinizin minik kalbi zayıf bir şekilde atmaya başlar. Bu sayede dolaşım sistemi çalışmaya başlar. Hamileliğin 5. haftasını mercek altına aldığımız yazımızda şimdi farklı açılardan bu dönemi ele alalım.
Beş Haftalık Gebelik Belirtileri
Beş haftalık gebelik belirtileri hamileliğin en belirgin belirtilerinin başladığı dönemdir. Bu haftaya özel en belirgin belirti, adet kanamasının başlamamasıdır. Yine de kanamanın bu dönemde de devam ettiği görülebilir. Uzmanlara göre adet kanaması, hamileliğin ilk üç ayında devam edebilir. Eğer daha uzun süre devam ederse doktorunuza danışmanızda fayda vardır. 5 haftalık gebelik kesesi nasıldır derseniz karın yavaş yavaş belli olmaya başlar. Hamilelik belirtilerinden biri ise annede genellikle yorgunluk görülmesidir. Kimi annelerde şiddetli mide bulantısı ve kusma görülürken kimi anneler bu dönemi sorunsuz geçirir. Mide bulantısının en büyük nedeni annenin vücudunda oluşan hormonal değişikliklerdir. Özellikle gebelik döneminde kanda ciddi bir artış gösteren beta- hCG hormonunun mide bulantısına neden olduğu düşünülmektedir. Bu mide bulantısına “erken annelik belirtisi” denir. Bu dönemde annenin göğsünde hassasiyet hissetmesi de bir belirti olabilir.
Beş Haftalık Gebelikte Annedeki Değişimler
Beş haftalık gebelikte annedeki değişimler başlığı altında en büyük değişim, annenin vücudundaki hormonal dengelerdir. Normalde annenin vücudunda salgılanmayan beta-hCG hormonunun gebelik döneminin üçüncü haftasında salgılanmaya başlaması, annede büyük değişikliklere neden olur. Bu değişiklikler şöyle sıralanabilir:
- İştahın artması ve karbonhidrat alımının artması
- Halsizlik ve yorgunluk, uykulu ruh hali
- Tükürük salgısında artış
- Kokulara karşı hassasiyet
- Mide bulantısı ve kusma
- Ani duygu değişimleri
- Göğüste hassasiyet ve ağrı
- Rahme olan baskı nedeniyle sık sık tuvalete çıkma
- Vajinal akıntıda artma
- Adet kanamasının bitmesi
Gebeliğin 5. Haftasında annenin bu değişimleri yaşaması kadar yaşamaması da doğaldır. Anormal bir değişimle karşılaşırsanız hemen doktorunuza danışıp nedenini öğrenmenizde fayda vardır. Anne adayının yaşadığı değişimlerin şiddeti de kişiye göre değişir. Fakat yaşanılan değişimler anormal derecede fazla olursa yine doktorunuza danışmanızda fayda vardır.
Hamileliğin Beşinci Haftasında Bebek Gelişimi
Beş haftalık bebek gelişiminde, embriyonun rahim duvarı içinde anneden sağladığı besin ve oksijenle hızla büyüdüğü bir dönemi temsil eder. Ne kadar hızlı büyüse de embriyo hala bir susam boyutu kadardır. Döllenmeden sonraki üçüncü hafta, aslında gebeliğin beşinci haftasına denk gelmektedir. Embriyoyu oluşturan hücreler çoğalırken aynı zamanda farklılaşarak bebeğin bütün sistemini oluşturacak üç katmanı meydana getirir. Bu üç katman dıştan içe ektoderm, mezoderm ve endodermdir. Ektoderm hücreleri deri, saç, diş minesi ve tırnaklar gibi vücudun dışını kaplayan dokuların yanı sıra beyin, omurilik ve sinirlerden oluşan sinir sistemini, ter ve süt bezleri gibi ekzokrin bezlerinin de temelini oluşturur. Mezoderm hücreleri dolaşım sistemini ve kalbi oluştururken aynı zamanda kas, kemik, kıkırdak ve deri altı yapıları da oluşturur. Üçüncü katman olan endoderm ise akciğerleri, bağırsakları, boşaltım sistemini, tiroidleri, böbrekleri ve pankreası meydana getirirken aynı zamanda iç salgı bezlerini de oluşturur. Hamileliğin beşinci haftasında bebek gelişiminde bebeğinize besin ve oksijen sağlayan ilkel plasenta ve göbek bağı göreve başlayarak anne ve bebek arasındaki besin ve oksijen gibi madde geçişlerini sağlamaya yardımcı olur. Bebeğin dolaşım sisteminin başlamasıyla birlikte beş haftalık bebek kalp atışı da oluşmaya başlar. Fakat kalbi çok küçük olduğu için kalp atışlarını duymak mümkün olmaz. Bütün bu oluşum ne kadar kapsamlı olsa da sadece mikroskobik olarak gözlemlenebilir.
Beş Haftalık Gebelik Kesesi Nasıldır?
Hamileliğin beşinci haftasında belirginleşmeye başlayan gebelik kesesi, bebeğinizin karnında kendine bir yaşam alanı yarattığı dünyasıdır. Hamilelik süreci boyunca burada gelişen bebek, gebelik kesesinin içini dolduran amniyon sıvı içerisinde adeta yüzer. Yuvarlak olan bu kese, annenin rahim içi tabakası ile çevrilmiştir. Beş haftalık gebelik kesesi sayesinde embriyonun ultrasonda tanımlanamadığı gebeliğin ilk haftalarında gebeliğin tespit edilmesine olanak sağlar. Gebelik kesesi, hamileliğin başlarında bize ultrasonda hamilelik ile ilgili bilgi veren ilk oluşumdur. Bu kese, annenin kanındaki bbet-hCG değeri 1000 ila 3000 IU/ml olduğu zaman görülebilir. Bu hesaplama ile kesenin yaklaşık olarak gebeliğin beşinci haftasında görülebileceğini söylemek mümkündür. Gebelik kesesi, hamileliğin başlangıcında yaklaşık olarak 2 – 4 mm çapında bir yuvarlaktır. Gebeliğin 5. haftası ile birlikte kesenin çapı 20 mm’ye kadar genişler.
Gebelik kesesinin şekli ve boyutu gebeliğin ilerleyişi hakkında çok önemli bilgiler verir. Yolk adındaki gebelik kesesinin içinde bulunan diğer bir kese, doğumun nasıl sonuçlanacağı ile ilgili doktorlara önemli ipuçları verir.Gebelik kesesinin şekli ve boyutları gebeliğin ilerleyişi hakkında önemli bilgiler verir. Eğer yolk kesesi normal, düzgün şekilli ve yuvarlak ise doğum çok büyük olasılıkla normaldir. Tam aksine yolk kesesinin şeklinde anormallikler var ise doğumun sonuçlanmadığı görülmüştür. Bu yüzden, önceden olası risklerin tespit edilip buna göre önlem alınabilmesi için mutlaka düzenli kontrollerinize giderek bebeğinizin gelişim evrelerini yakından takip etmelisiniz.
Beş Haftalık Gebelik Ultrason Görüntüleri Nasıldır?
Hamileliğin beşinci haftasında daha önce belirtildiği gibi embriyo susam büyüklüğü kadardır. Ultrason, gebeliğin ilk 13 haftasına kadar vajinal yolla, daha sonraki haftalarda abdominal yolla yapılır. Bu yüzden ilk ultrason, hamileliğin daha sağlıklı değerlendirilebilmesi için vajinal yolla yapılır. Bebek hala hızla büyüyen 1,5-2 milimetre boyutundaki hücre kümesinden oluştuğu için ultrasonda küçük bir nokta olarak gözükür. 5. Haftadan itibaren vajinal ultrasonda görülmeye başlanan gebelik kesesi içindeki yolk kesesi, hamileliğin normal olduğuna dair uzmanlara ipucu verir.
Beş Haftalık Bebek Kaç Mm Olur?
5 haftalık gebelikte her ne kadar embriyoyu oluşturan hücre kümesi 1,5-2 milimetre boyutunda olsa da bu hücre kümesi kendi içinde çok farklı değişikliklere neden olur. Genel olarak bu değişikler üç katmandan (ektoderm, mezoderm, endoderm) yola çıkılarak oluşur ve hepsi ileride bebekte farklı sistemleri oluşturur.
Beş Haftalık İkiz Gebelik Belli Olur mu?
Hamileliğinizin beşinci haftasında doktora muayene ve ultrason için gittiğinizde çifte mutluluk yaşamanız mümkün. Çünkü daha önce belirtildiği gibi hamilelik kesesi ultrasonda 5. haftadan itibaren görülmeye başlar. Eğer hamilelik kesesi ultrasonda iki tane gözüküyorsa bu durum ikiz gebelik yaşadığınızı işaret ediyor demektir. Ancak beşinci haftasında ikiz gebelik henüz oluşum aşamasındadır. Yani ikiz bebeğe sahip olup olmayacağınız henüz net değildir. Bazı durumlarda bu ikiz fetüslerden biri gelişip büyümeye devam ederken diğer fetüsün gelişimi durup kaybolabilir.
Hamileliğin Beşinci Haftasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Sigara kullanıyorsanız bebeğinizin sağlıklı gelişimi için acilen bırakmanız gerekli. Sigara, düşük yapma, erken doğum ve plasenta problemleri gibi birçok sorunun riskini artırır. Bebeğinizin vücut ve zeka gelişimini azaltır. Erken membran rüptürüne neden olarak bebek daha yeterli gelişimini tamamlamadan doğum anında açılan su kesesinin, olması gereken zamandan daha erken açılmasına neden olur. Sigarada bulunan nikotinin damar büzücü etkisi nedeni ile bebeğe yeterli kanın gitmesi engellenir ve bebek yeterince gelişemez. Bu gibi riskleri minimuma indirmek için hamile olduğunuzu öğrenir öğrenmez sigarayı bırakmanız gerekir.
- Hamileliğinizin öncesinde veya ilk haftalarından itibaren folik asit takviyesi almalısınız. Folik asit, daha çok yeşil yapraklı sebzelerde bulunan B grubunda olan bir vitamindir. Hamilelikte yeterli miktarda folik asit takviyesi alırsanız bebeğinizde sinir sistemi bozukluklarına giren omurilik ve beyin merkezli doğum kusurlarının önüne geçmiş olursunuz. Düzenli folik asit alarak spina bifida (açık omurga), beyin hasarı ve zihinsel gerilim gibi problemlerin önüne geçebilirsiniz. Hastane kontrollerinize giderek folik asit seviyenizi düzenli olarak takip etmelisiniz.
- Hamileliğinizin ilk haftalarından itibaren üç ay dolana kadar düzenli ve tempolu yürüyüşler yapmanız oldukça önemli. Hem sizin hem de bebeğinizin gelişimini olumlu yönde etkileyecek hafif egzersizler, hamilelik sürecinde düzenli olarak yapılmalıdır. Hamilelik yogasına ve pilatesine de hamileliğin ilk haftalarından itibaren başlanırsa vücut hamileliğe daha çabuk uyum sağlayacaktır. Haftada 3-5 gün yapılan 30 dakikalık tempolu yürüyüşler hamilelik süreci için oldukça faydalıdır. Anne adayı, yürüyüş temposunu kendisini yormayacak şekilde ayarlamalıdır. Hamileliğin beşinci haftasında bebek gelişimi çok hızlıdır.
5 haftalık bebeğiniz, minik gebelik kesesinde kendi dünyasında yaşarken sizden aldığı besinlerle ve pozitif enerjiyle dünyaya gelmek için daha büyük bir şevkle gelişecektir.
