Close

Morfoloji

 

Morfolojinin 2 farklı bilimde karşılığı bulunmaktadır. Dilbiliminde biçimbilim; biyolojide ise yapıbilim anlamına gelir.

Linguistikte Morfoloji

• Kelimeleri tanımlayarak onları bir kimlik haline getiren bilim dalıdır.

• Bir dilin anlam taşıyan en küçük birimlerinin yani kök ve eklerinin incelenmesi ve araştırılmasıdır.

• Kelimelerin yapısındaki dil olgularının kurallarıyla ilgilenir.

• Modern bilimin bir alt dalıdır.

• Yunancada morpho (biçim) ve logos (bilim) kelimelerinin birleşmesinden oluşmuştur.

Dirimbiliminde Morfoloji

• Organizmaların şekillerini ve yapı durumlarını inceleyen bilim dalıdır.

• Mikroskobik canlılar dâhil olmak üzere bütün canlıların şekil ve yapılarını konu edinir. Böylelikle canlıların köken ve akrabalık bağları belirlenir.

• Bitki ve hayvanların sınıflandırılmasının yanı sıra pek çok hastalığın tanımlanmasında önemli bir role sahiptir.

• Kökeni 18. yüzyıla dayanır. Johann Wolfgang von Goethe ve Alman anatomist ve fizyoloji uzmanı Karl Friedrich Burdach’in morfoloji kavramını geliştirdiği bilinmektedir.

Morfolojinin alt dalları: Morfolojinin birçok alt dalı bulunmakla birlikte en bilinenleri şunlardır:

1. Dış morfoloji (Eidonomi): Şekil, renk, yapı gibi dış görünüş elemanlarını inceler.

2. İç morfololoji (Anatomi): İç organları ve yapıları inceler.

3. Karşılaştırmalı morfoloji: Organizmaları sistematik olarak sınıflandırarak inceler.

4. İşlevsel morfoloji: Yapıları ve aralarındaki iş alışverişini inceler.

5. Deneysel morfoloji: Laboratuvar ortamlarında organizmaları inceleyerek, deneysel faaliyetleri düzenler.

• Sperm Morfolojisi: En çok araştırılan ve merak edilen bir konudur. İnsan vücudunda üretilen spermlerin çoğunluğu farklı yapı ve şekillere sahiptirler. Yapısında üremeye engel herhangi bir durumun olmadığı spermlere normal sperm denir. 

Morfoloji Testi Nedir?

Morfoloji testi spermiogram testi olarak da bilinir. Morfoloji testi ile normal sperm sayısı tespit edilerek, sağlıklı üreme koşulları araştırılır. Sperm hücreleri şekil itibariyle 3 bölümden oluşur. Bunlar baş, orta kısım ve kuyruktur. Bu bölümlerde oluşan herhangi bir hasar ya da kusur, şekil bozuklukları şeklinde değerlendirilir. Bu şekil bozukluğunun temel sebebi genellikle anormal DNA yapısıdır. Eksik ya da fazla kromozomun varlığı bu bozukluğa neden olur. 

Sperm morfolojisini ölçmek için alınan numuneyle analiz yapılır. Analiz sonucunda numune içerisinde %14 ve üzeri spermin bulunması normal morfolojiye sahip olduğunu gösterir. Bu da üreme açısından koşulların sağlıklı olduğunun bir işaretidir. 

Numune içerisindeki sperm oranının %4’ten az olması istenmeyen bir durumdur. Üreme faaliyetinin gerçekleşmesi için uygun spermlerin olmadığını gösterir. Böylelikle morfoloji testi sayesinde doktorlar, uygulanacak tedaviyi daha kolay gerçekleştirebilirler. 

Buna en iyi örnek tüp bebek tedavisidir. Morfoloji testi ile sadece normal sperm sayısı belirlenmez. Aynı zamanda bozuk, fizyolojisinde problem olan spermler yani baş, orta ve kuyruk bölümlerinde kusurlar olan spermler de belirlenerek ayrı ayrı sınıflandırılır ve çeşitli tedaviler geliştirilebilir.

Sperm morfoloji bozukluğu çocuğun anormal bir şekle sahip olacağı anlamına asla gelmez. 

 

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Leave a comment
scroll to top