Yenidoğan Bebeğin Fiziksel Özellikleri

• Miadında bir bebek ortalama 3000-3500 gram arası ağırlığındadır ve boyu ortalama 50 santimetredir. Omuzları dar, karnı dışarı çıkıktır. Kalça kısmı da dardır. Kollar ve bacaklar nispeten kısadır ve vücuda doğru çekilmiş olarak durur.
• Yenidoğan bebeğin başı vücuda göre nispeten daha büyüktür. Doğumdan sonraki ilk günlerde bebeğin başının şekli uzamış ya da asimetrik olabilir. Bunun nedeni doğum kanalından geçerken bebeğin baş kemiklerinin dar kanala girebilmek için birbirleri üzerine binerek uyum sağlamaya çalışmasıdır. Buna molding (şekil verme) adı verilir. Birkaç gün içinde yuvarlak haline dönecektir. Saçlı deride doğum tümseği adı verilen bir şişlik fark edilebilir. Bu da molding sürecinin bir parçasıdır.
• Bebeklerde doğduklarında kafataslarında iki adet yumuşak alan vardır.Fontanel (bıngıldak) adı verilen ve parmakla basınca altında kemik olmadığından içine göçen yapılar kafatası gelişiminde çok önemlidirler.Küçük fontanel genellikle 2-6 ay arası, büyük fontanel ise 18 aylıkken kapanır ve ortadan kaybolur. Fontanellerin üzerini kaplayan zar oldukça kalın ve dayanıklıdır. Bu yüzden bebeğinizin başını yıkamak ve kurulamak bebeğe zarar vermez.
• Bazı bebekler oldukça saçlı doğarken bir kısım bebek ise neredeyse saçsız doğar. Vücutta lanugo adı verilen ipeksi ince vücut tüyleri sırtta, omuzlarda, alında, kulaklarda ve yüzde yaygın bir şekilde bulunabilir. Özellikler prematüre bebeklerde lanugo daha fazladır. Lanugo tüyleri ilk birkaç haftada kaybolur.
• Açık tenli bebekler genellikle gri-mavi göz rengine sahipken, koyu tenli bebeklerin gözleri kahverengi ya da koyu gridir. Göz rengi değişecekse, bu genellikle 6 aylıkken olur. Yenidoğan bebeklerin göz yaşı bezleri tam olarak çalışmadığından üçüncü haftaya kadar ağladıklarında gözlerinden yaş gelmeyebilir.
• İlk emzirme sonrasında bebeğinizin üst dudağında ufak bir baloncuk meydana gelebilir. Bu ağrısız baloncukta soyulma da meydana gelebilir. Bu tamamen normal bir durumdur ve dudaklar biraz daha dayanıklı hale geldiğinde bu baloncuk da ortadan kalkar.
• İlk doğduğunda bebeğinizin cildinin rengi gri-mavi, ıslak ve verniks ile kaplı haldedir. Bebeğiniz nefes almaya başlar başlamaz rengi ilk önce yüz ve gövdesinde ve kısa zamanda da ellerde ve ayaklarda pembeleşerek normal rengine döner. Vernix caseosa (verniks) bebeğinizin vücudunun özellikle kıvrımlı bölgelerinde yoğun bulunan beyaz, krem kıvamında bir maddedir. Doğum öncesi dönemde bebeğinizin cildini koruyan bu madde bu koruyucu etkisini doğum sonrasında da gösterir. Verniksi bebeğinizin vücudundan yıkayıp temizlemek yerine tüm vücuduna homojen bir şekilde yayınız.
• Bebeğinizin vücudunda irili ufaklı basmakla solan kırmızı noktacıklar görebilirsiniz. Bunlar bebeğin cildindeki yüzeysel damar yumaklarından başka birşey değildir. Özellikle boynun arkasında, göz kapaklarında, burunda ve alında daha yaygındır. Bebeğiniz ağladığında bu noktalar daha belirgin hale gelir. Dokuzuncu aya kadar bunların çoğu kaybolurken özellikle boyundakiler daha uzun kalabilir.
• Bebeğinizin cildinde tıkanmış ter ve yağ bezleri burun, yanaklar ve çenede milia adlı toplu iğne başı büyüklüğünde beyaz noktacıkların oluşmasına neden olur. Birkaç hafta içinde bu bezler çalışmaya başladığında bu noktacıklar da ortadan kalkar. Bu noktacıkları temizlemek gereksizdir. Mongol lekesi adı verilen koyu pigmente alanlar koyu tenli bebeklerde özellikle belde ve kalçalarda görülebilir. Koyu mavi-siyah arası renkteki bu lekeler sanki çürük izlenimini verse de öyle değildir. Bebeğiniz dört yaşına gelene kadar yavaş yavaş küçülür ve kaybolur.

Yenidoğan Bebeğin Fiziksel Özellikleri Nelerdir?

Yenidoğan bebekler ilk doğduklarında anne babalarına çok farklı görünebilir. Kafası büyük ve yamuk, karnı şiş, boynu kısa, ayakları çarpık, cildi buruşuk, lekeli ve bazen çok kırmızı gibi. Aslında bu bulguların hemen hepsi normal olup zaman içinde yenidoğan bebeğin dış ortama alışması ile vücudu değişiklikler gösterir.

Yenidoğan Bebeklerin Fizik Ölçüleri

Normal yenidoğan bebekler 2500-4000 gr arasında, boyu 48-53 ve baş çevreleri 32-37 cm arasında doğar.

Cilt

Yenidoğan bebeklerin cildi ince pembe renklidir. Doğduklarında bebeğin cildi vernix adını verilen krem gibi bir madde ile kaplıdır. Vernix su geçirmez ve antioksidan özellikleri olup bebeği enfeksiyondan koruyan bir maddedir. Doğumdan sonra zamanla kuruyup kaybolur. Yenidoğan bebekler anne karnında amniyon sıvısı içinden oldukları için doğum sonrası dış ortamda zamanla ciltleri kurur ve pul pul dökülmeler olur. Bebeğin cildine uygun bir nemlendirici kullanılması cildin kurumasını azaltır. Bazen bebeğin cildi aşırı soluk, kırmızı veya ilk günlerde bebeklerde gelişen fizyolojik sarılık nedeniyle sarı da görünebilir.

Bunun dışında bebekler doğduklarında cildinde değişik lekeler olabilir. Bunlar;

• Maküler Hemanjiom: Yenidoğan bebeğin cildinde görülen değişik kırmızı lekelerdir. Alında göz kapaklarında ve ensede ve kafa içerisinde olur. Bu lekeler genellikle ilk 1-2 yıl içinde geçer. Leylek ısırığı veya melek öpücüğü olarak da adlandırılır.
• Mongol Lekesi: Bebeklerin bel ve popo bölgesinde olan siyah renkli lekedir. Genellikle asya ırkında ait bir özelliktir. 1-2 yaş arasında kendiliğinden kaybolur.
• Milia: Burun üstünde ve yüzde olan yağ bezlerinin tıkanıklığı sonucu görülen toplu iğne başı gibi olan beyaz lekelerdir. Birkaç hafta içinde kaybolur.
• Toksik Eritem: İlk haftalar içinde görülen ortası beyaz çevresi pembe olan cilt döküntüleridir. Sanki sinek ısırmış alerjik bir kızarıklık gibi görünür. Bütün vücutta olup kendiliğinden kaybolur.
• Akrosiyanoz: Yenidoğan bebekler özellikle ilk doğduklarında ellerinin ve ayaklarının uç kısımlarda morluk olur. Aileler genellikle bebeğin üşüdüğü sanarak aşırı miktarda ısıtmaya çalışır. Aslında yenidoğan bebeğin dolaşım sisteminin olgunlaşması ile ilişkili olup geçici bir durumdur.
• Kutis Marmoratus: Bazen bebeklerin cildi alacalı şekilde sanki bir mermer görüntüsünde olabilir. Bu genellikle bebeklerin üstünü değiştirirken veya banyo sonrası olan bir durumdur. Bazen bebekler çok ağladığı zaman da cildi bu şekilde görünebilir. Bebeğin dolaşım sisteminin tam olgunlaşmamış olması nedeniyle olan bir durumdur. Bebeğin üstünü giydirmek veya örtmek ile genellikle geçer.

Baş

Yenidoğan bebeğin başı vücuduna göre daha büyüktür. İlk günlerde doğuma bağlı olarak uzamış veya asimetrik görünebilir. Eğer doğum sırasında müdahale edilen bir durum olmuşsa morluk ve şişlik de saptanabilir. Bu şişlikler yumuşak doku şişliği (Caput succedaneum) ve kan toplanması şeklinde (sefal hematom) olabilir.

Her ikisi de günler içerisinde kaybolur. Yenidoğan bebeklerin başında başın büyümesini sağlayan bıngıldak dediğimiz yumuşak bölgeler vardır. Ön ve arka bıngıldak olarak adlandırılan bu yumuşak bölgeler bebek büyüdükçe kapanır.

Ön bıngıldak 8-18 ay, arka bıngıldak 2. ayda kapanır. Bazen anneler bebeğin kafasında kemik çıkıntıları hissedebilir bunlar bebeğin doğum kanalında sıkışması sonucu kemiklerin üst süte kayması (molding) nedeniyle oluşan çıkıntılardır. Bebeğin büyümesi ile zamanla kaybolur.

Göz

Yenidoğan bebeğin göz kapakları ilk doğduklarında şiş ve ödemlidir. Bu nedenle gözlerini çok sık açmazlar. İlk birkaç günden sonra ödemleri azaldıktan sonra gözlerini daha iyi açmaya başlarlar. Bu dönemde bebeklerin gözlerinin beyaz kısmında bazen kırmızı noktalar saptanır. Bunlar normal doğumda bebeğin doğum kanalında sıkışmasına bağlı olan subkonjonktival kanamalardır.

Zaman içerisinde kendiliğinden kaybolur. Yine ilk günlerde fizyolojik yenidoğan sarılığı nedeniyle gözlerin beyaz kısmı sarı renkli olarak görülebilir. Bebeğin emerek kilo alması ile fizyolojik sarılığın ilk hafta içinde geçmesi ile birlikte gözlerdeki sarılık da azalır. Ailelerin en çok merak ettikleri konulardan biri de bebeklerinin göz rengidir.

Bebekler ilk doğduklarında göz renkleri gridir. Zaman içinde ilk 6-12 ayda gerçek göz rengi belirgin olur. Ayrıca göz kasları da çok iyi gelişmediği ve ilk günlerde sadece 20 cm uzaklıktaki nesneleri görebildikleri için gözlerde kayma olması da normaldir.

[custom-related-posts title=”Benzer Yazılar” none_text=”None found” order_by=”title” order=”ASC”]

Burun

Eğer normal yolla bebek doğdu ise genellikle burun basık ve yamuk olabilir. Ama bu durum zaman içinde düzelir. İlk günlerde en sık görülen sıkıntı burun tıkanıklığıdır. Yenidoğan bebeklerin burun yapıları dar olması nedeniyle hırıltılı solunum sık rastlanır. Serum fizyolojik damlalar ile burnun temizlenmesi genellikle yeterli olur.

Kulak

Yenidoğan bebeklerde kıkırdak dokusu tam gelişmediği için kulaklarda bir miktar şekil bozuklukları olabilir. Ama zaman içerisinde kulaklar normal şeklini alır. Doğumda ciddi kulak anormallikleri saptanırsa mutlaka doktor tarafından değerlendirme yapılmalıdır.

Genital

Hem kız hem de erkek bebeklerde anneden geçen hormonlara bağlı genital organlar biraz ödemli ve şiş görünür. Kız bebeklerde yine anneden geçen hormonlara bağlı vajinadan beyaz akıntı ve bazen de vajinal kanama olabilir. Bu durum geçicidir. Erkek bebeklerde ise bazen hidrosel dediğimiz yumurtalık çevresinde sıvı toplanması olabilir. Hidrosel genellikle bir yaşına kadar geçer. Yine doğumdan sonra erkek bebeklerde yumurtalıkların inip inmediği mutlaka kontrol edilmelidir.

Kol ve Bacaklar

Bebekler ilk doğduklarında kolları ve bacakları gövdeye göre kısa görünür. Ayrıca anne karnındaki sıkışık duruma bağlı olarak elleri ve kolları kıvrık durumda durur. Bebek büyüdükçe kollar ve bacaklar uzar ve bir süre sonra yamuk görünüm kaybolur. Elleri hep yumruk şeklindedir. Anne karnındaki duruşa bağlı bazen ayaklarda da yamukluklar olabilir.

Yenidoğan Refleksleri

Doğum sonrasında yenidoğan bebeklerin immatür bir sinir sistemi olması nedeniyle bebeklerin isteği dışında kontrolsüz bazı hareketleri vardır. Bu refleksler onu dış dünyaya karşı koruyan hareketler olup zaman içinde kaybolur.

• Moro refleksi: Bebekler ani bir hareket ve ses ile gövdesini öne atar ve kollarını dışa açarak bir irkilme hareketi yapar. Sonra kollarını kapatır. Bu refleks de ilk 4 ay aktif olarak görülür sonra kaybolur.
• Yakalama: Bebeklerin avuç içi veya ayak tabanına dokunulduğu veya sıvazlandığı zaman parmaklarını içe doğru bükme ve sıkma hareketi yapar. Bu durum ellerde 2-3 ay ayaklarda 9-10 aya kadar devam edebilir.
• Arama Refleksi: Bebekler yanak ve dudaklarına bir şey değdiğinde ağzını açıp o yöne doğru ağzını çevirmeye çalışır.
• Emme Refleksi: Bebekler sert damaklarına bir şey değdiği zaman hemen emmeye başlar. İçgüdüsel bir reflekstir. İlk aylarda refleks emme dediğimiz bu durum 3 aydan sonra bilinçli bir emme şekline dönüşür.

Göğüsler

Anneden gelen hormonların etkisiyle hem erkek hem de kız çocuklarının memeleri belirginleşmiş olabilir. Bazı bebeklerde meme uçlarından az miktarda süt akışı bile olabilir. Bu tamamen normal olan ve tedavi gerektirmeyen bir durumdur.

Meme uçlarından süt geldiğinde asla meme uçlarını sıkmayınız, enfeksiyon oluşabilir. Bu durum birkaç gün içinde kendiliğinden kaybolur.

Göbek Kordonu

Bebeğinizin göbek kordonu mavi-beyaz renkli bir yapıdır. Kesildikten sonra geriye 4-5 santimetrelik bir kısmı kalır. Doğumdan hemen sonra enfeksiyonu engellemek için damlatılan antiseptik ve/veya antibiyotik rengi bulaşmış olabilir.

Kesilen kordon bir ile üç hafta arası bir zamanda kurur, rengi koyulaşır, ufalır ve kendiliğinden düşer. Bebeğinizin kordonunu temiz ve kuru tutmaya özen gösterin. Üzerine bebeğinizin tulumu ya da bezi gelmemelidir. Göbek kordonunda enfeksiyon belirtileri bölgede kötü koku, kızarıklık, akıntı, püy boşalması gibi belirtiler olursa mutlaka doktorunuza bildiriniz.

Genital Bölgeler

Anneden gelen hormonların etkisiyle yenidoğan bebeklerin genitalleri (cinsel organları) şişkin görünebilir.Kız bebeklerde hormonların etkisiyle vajinadan süt ya da bir sıvı gelebilir. Erkek bebeğinizin skrotumu (testisleri örten zar) bazen hafifçe şiş ve yine hafifçe büyümüş görünebilir. Ancak bunlar normal durumlardır ve çoğu durumda tedavisiz kendiliğinden düzelir.