Bebeğinizle Evde İlk 6 Ay Neler Yapabilirsiniz?

Yenidoğan bebeklerin tek çabası; içine doğdukları dünyaya alışmak… Bebekler ilk yıllarında dünyayı duyu organları aracılığı ile algılarlar. İlk aylarda kendi başına hareket edemeyen bebekler, zamanlarının çoğunu yatarak ve çevreyi tanımaya çalışarak geçirirler. Duydukları sesler, hareketler dikkatlerini çeker. Ellerini ayaklarını oynatabildiklerini hisseder ve dakikalarca etraflarını incelerler. Böylece yaşadıkları ortamla birlikte kendi vücutlarını da tanımaya başlarlar. Bebeğinizin içinde bulunduğu aya göre gelişimini takip etmek, neler yapabileceğini bilmek bu süreç içerisinde onu desteklemek için evde yapabileceklerinize dair fikir verir.

Bebeğinizle Evde Kaliteli Zaman Geçirmenin Önemi

Bebeklerin duyu organlarının gelişimi anne karnında başlar. Bu gelişim doğumdan sonraki 3. ayda tamamlanır. Bu sürece kadar bebek çok yakını ve çok uzağı net olarak göremez. Ani hareketler ve çok şiddetli sesler onu huzursuz eder. Bu nedenle bebeğinizle birlikte ilk 3 ay gerçekleştireceğiniz aktivitelerde onun becerilerindeki sınırı göz önünde bulundurmalısınız. Bebeğiniz fiziksel olarak 3 aylık dönemde aşırı renkli ve yüksek sesli oyuncaklara hazır değildir. Bu tarz oyuncaklar bebeğinizde ağlama, huzursuzluk gibi sıkıntılara sebep olabilir. 1 aylık olan bebek, avucuna verilen nesneleri kavrayabilir. Elini salladığında hafif sesler çıkaran çıngıraklar vermek bebeğinizi eğlendirir. Yapabileceğiniz en iyi şey bebeğiniz uyanıkken yüzüne yaklaşıp gülümsemektir. Yumuşak bir sesle konuşarak ve şarkılar söyleyerek iletişim kurmayı deneyebilirsiniz. Onunla konuşurken farklı yüz ifadeleri kullanmak oldukça ilgisini çeker. Bebeğinizi kucağınıza aldığınızda sağa sola sallamak onu sakinleştirmesinin yanı sıra sizinle fiziksel yakınlık kurmasını da sağlar. Bebekler anne karnındayken de anne hareket ettikçe sallanır. Bu nedenle annenin kucağına alarak bebeğini sallaması kendini güvenli bir ortamda hissetmesine yardımcı olur.

Bebeklerin Gelişiminde Fiziksel Temasın Önemi

Fiziksel temas bebeklerin sağlıklı gelişimi ve büyümesi için gereklidir. Bebeğinize dokunmak güvenli bağlanma için de oldukça önemli. Bebeğinizi banyo yaptırırken, bezini değiştirirken, emzirirken kucağınıza alarak ona temas etmeniz, okşamanız, sarılmanız onun kendisini iyi hissetmesine ve sizinle güvenli bağ kurabilmesine katkı sağlar. Dokunma duyusunu geliştirmek için ayaklarına, eline, yüzüne ve vücuduna masaj yapabilirsiniz. Bu dönemde sırtüstü yatmak dışında bir şey yapamayan bebeğinize bebek jimnastiğiyaptırabilirsiniz. Bu, hem kaslarının gelişimine yardım eder hem de keyifli bir zaman geçirmenizi sağlar. 3. aydan itibaren bebeğinizi farklı dokularla tanıştırabilirsiniz. Bunlar farklı oyuncak türleri olabileceği gibi herkesin evinde bulunan tüylü ve kaygan kumaşlar da olabilir. Bebekler gelişmiş bir dokunma duyusu ile doğarlar. Tırtıklı, yumuşak ya da sert yüzeylere dokunmasını sağlayın. Çeşitli dokuları hissetmek bebeğinizin içinde yaşadığı ortamı öğrenmesi için ilk adım.

Bebeğinizin 3. ay civarı başlayan, keyif alacağı bir başka fiziksel aktivite el ve ayaklarını keşfetmeleridir. Dakikalarca el ve ayaklarını inceler, hareket ettirirler. Ayrıca hareket eden el ve ayaklarının nereye gittiğini de takip ederler. Bebeklerin kendiliğinden gelişen bu doğal sürecine siz de eşlik edebilirsiniz. Çoraplarına zil takabilir ya da ellerine kurdele bağlayarak süreci daha keyifli bir hale getirebilirsiniz. Renkli görüntü ve çıkan ses onlar için daha eğlenceli olur.

Ebeveynlerin ilk yıllarda bebekleri için en çok kullandıkları oyuncaklardan biri dönence çeşitleri. Bu oyuncak, bebeklerin çok dikkatini çeker. Duyuları geliştirici özelliği olsa da uzmanlar fazla kullanılmasını tavsiye etmez. Yarım saati aşmayacak şekilde düzenlenmesi fayda sağlayabilir iken daha uzun süre kullanımı çevrelerindeki diğer şeylere olan ilgilerini azaltır.

İlk ayların en keyif veren gelişim aşaması bebeğinizin gülümsemeye başladığı dönem. Bebeklerin gülümsemesi sosyalleşmeye başladıklarını gösterir. Doğuştan taklit etme yeteneğine sahip olan bebeğinize gülümseyerek bakarsanız, söylediklerinizi gülerek söylerseniz kısa sürede karşılık verdiğini gözlemlersiniz. Konuşurken farklı yüz ifadeleri takınmak duygularla ilgili ilk ipuçlarını almaları için faydalı olur. Yüzünüze şaşkın, üzgün, mutlu, heyecanlı ifadeler takınarak bebeğinizin ilgisini çekebilirsiniz

0- 3 Ay Arası Bebek Aktiviteleri

Yenidoğan bebekle iletişim kurma çabası bebeğin en keyif alacağı aktivite. Bebeğinizle anlamadığını düşünseniz de konuşun, ona gülümseyin ve şarkılar söyleyin. Bu dönemde parmak kuklaları oynatarak görme becerisini geliştirebilirsiniz. Bebeğinizi sırt üstü yatırarak kollarının ve bacaklarının rahat hareket etmesini sağlayın. Böylece kasları güçlenir. Çıngırak kullanarak sesin kaynağını bulmaya çalışmasını keyifle izleyebilirsiniz. Duyusal gelişimi için farklı nesneler dokunmasını sağlamayı ihmal etmemelisiniz.

• Bebeğiniz 1 aylık olduğunda yakınındaki kişiyle göz teması kurmaya başlar. Bu kıymetli anları doyasıya yaşayın. Bebek bu dönemde seslere daya duyarlı olmaya başlar. Sırtının üstünde yatan bebeğinizin bir yanına siz diğer yanına baba yatarak bebeğin duyabileceği sesler çıkararak başını çevirmesini sağlayabilirsiniz. 1 aylık bebek kısa süreli de olsa başını kaldırabileceği için ilgisini çekecek bir oyuncağı biraz yukarıdan tutarak boyun kasları gelişimine yardımcı olabilirsiniz. Bebekler bu dönemde sosyal anlam taşımayan gülümsemeler yaparlar. Sizin de karşılığında ona gülümsemeniz sosyal gülümsemeyi öğrenmesi için zemin hazırlar.
• ay bebeğinizin ihtiyacına göre farklı şekillerde ağlamayı öğrendiği bir dönem. Ne için ağladığını anladığınızda bunu cümlelere dökerek ifade edin. 2. ayda bebeğiniz insanları ve hareket eden nesneleri takip etmeye başlar. Bir ipin ucuna dikkat çekecek ve sesli bir oyuncak bağlayın. Oyuncağı bebeğinizin görebileceği şekilde yukarıdan sarkıtın ve hareket ettirin. Bebek sizin oyuncakla yapacağınız hareketleri takip eder. Bu dönemde de bebeğinizi kucağınıza almayı ihmal etmeyin.
• ayda bebeklerin hareket kabiliyeti daha da gelişir. Kafalarını daha uzun süreli dik tutabilirler. 3 aylık bebeğin zihinsel gelişimi de tüm hızıyla devam eder. Seslere duyarlı olduğu bir dönemdir ve kendisi de sesler çıkarmaya başlar. Çıkardığı sesleri taklit ederek veya sohbet ediyormuş gibi davranarak dil gelişimini destekleyebilirsiniz.

Yenidoğan Bebeklerde İlk Üç Ay

Bebekler ilk üç ayın sonunda dünyaya alışma ve dünyayı tanıma evrelerini büyük oranda tamamlarlar. Bu süreçte görme duyusu tam olarak gelişir. Hem daha uzak mesafeleri görebilir hem de farklı renkleri ayırt etmeye başlarlar. Bu nedenle çevrelerini daha yakından tanımaya odaklanırlar. Bebeğiniz 4. aya geldiğinde sürekli kucakta olmak ve yüzü dışarıya dönük olarak gezmek ister. 4-6 ay arası bebeklerin en çok kucak istediği dönem. Bebeklerin bu kadar çok kucak istemesinin sebebi dünyayı tanımak isteme çabasından başka bir şey değildir. Bu nedenle ebeveynlerin “ Bebeğim kucağa alıştı ne yapmalıyım? “ diye endişelenmesine gerek yok. Ayrıca çevreden gelen bebeği kucağa alıştırma söylemlerine kulak tıkamalısınız. Bebekler kendileri hareket kabiliyetine sahip olmadığı için devamlı birinin onları kucağa almasına ihtiyaç duyarlar. Anneler bu bilgiye sahip olduğu sürece bunun geçici bir süreç olmasının rahatlığını yaşarlar. 3-6 ayları arasında bebeğinizi bol bol gezdirebilirsiniz. Bu dönemde ona evi dolaştırabilir, eşyaları tanıtabilir, odalar arasında gezinebilirsiniz. Evdeki aksesuarlardan, duvardaki tablolardan muslukta akan suya kadar her şey hakkında konuşun. Gördüğü her şey onun için yeni bir bilgi demek. Gezdirirken kucağınızda temas hissetmesi de hala ihtiyaç duyduğu fiziksel yakınlığa cevap vermiş olur.

Bebeğinizin Motor Gelişimi

Bebeğinizin motor gelişimi 4. aydan itibaren oldukça hızlanır. Elleriyle kavrama sadece bir refleks olmaktan çıkar ve bilinçli uzanmalar başlar. Böylece istedikleri şeyleri tutabilir, inceleyebilir ve ağızlarına götürebilirler. Buldukları her şeyi ağızları ile keşfetmeye başladıkları oral dönemde temiz oyuncaklar vererek onu teşvik etmelisiniz. Uyanık olduğu zaman yüz üstü yatırarak boyun kaslarının gelişimine yardımcı olmalısınız. Önüne oyuncaklar koymanız kollarının üzerinde yükselmesi için bebeğinize cesaret verir. Bazı bebekler yüzüstü yatmaktan pek hoşlanmaz. Sizin bebeğiniz de bu duruma karşı çıkıyor ise onunla birlikte yatmayı, konuşmayı ve şarkı söylemeyi deneyin. Birlikte herhangi bir eşyayı veya ilgisini çeken bir oyuncağı inceleyebilirsiniz. Sizin, bebeğinizin yanında olmanız ona kendini daha rahat hissettirebilir ve bebeğiniz yatağında kalmayı kabul edebilir.

4-6 Ay Arası Bebekle Evde Yapılabilecek Aktiviteler

4. aya gelindiğinde bebek artık daha hareketlidir.Bebeğinizi oyun halısına yüzüstü yatırarak önüne ulaşamayacağı uzaklıkta bir oyuncak koyun. Bebek bu oyuncağa ulaşmak için hareket etmeye çalışır. Bu ay bebeklerin duydukları sesleri taklit etme dönemleridir. Bebeğinizi yüzü size dönük olacak şekilde oturtun ve sesler çıkarın. Onun sizi taklit etmesini bekleyin. Sizi taklit etmesinin ardından gülümseyerek veya sarılarak onu ödüllendirin.

• aya gelmiş olan bebeğinizle ayna karşısına geçerek oyunlar oynayabilirsiniz. Hem kendisini hem sizi aynada gören bebek heyecanlanır ve gördüğü şeyi keşfetmek için dikkatle inceler. Bu dönemde bebekler mama sandalyesinde oturabilir. Sandalyesinin önüne oyuncaklar koyarak kendi kendine oyun oynamasını sağlayabilirsiniz. 5 aylık olan bebek için fiziksel aktivite gelişimi oldukça önemlidir. Yüzüstü yatan bebeğinizin önüne farklı mesafelerle oyuncaklar koyarak ileri geri hareket etmesini sağlayabilirsiniz.
• ay bebeğinizin gözle görülür bir şekilde hareketlendiği dönem. Bu dönemde bebekler emekleyerek ya da sürünerek yer değiştirmeye başlayabilirler. Hareket edebilmesinin verdiği özgüvenle bazı şeyleri kendi kendine yapmak isteyebilir. Bu süreçte bebeğinizin size doğru hareket etmesi için bebeğinizi teşvik edecek etkinlikler oluşturabilirsiniz. Size doğru emeklemesini sağlamak için kolları ve bacakları üzerinde durmasına imkân verebilirsiniz. Emeklemek bebeklerin kas gelişimleri açısından oldukça önemli bir süreç. 6. ayda bebek iki elini kullanarak bir şeyleri kavramayı öğrenir. Biberonla süt ya da su vererek tutmasını sağlayabilirsiniz. Bir şeyleri başarabildiğini hissetmek bebeğinizi oldukça mutlu eder. Bu dönemde bebeğinizle evde yapabileceğiniz en güzel aktivitelerden biri; ona kitap okumak. Kalın sayfalı kitapları çevirmesini sağlayarak ince motor gelişimine yardımcı olabilirsiniz. Ayrıca hareketli kitaplarla hem görsel yeteneğinin gelişimine katkıda bulanabilir hem de görseller üzerinden konuşarak konuşma becerisini destekleyebilirsiniz. 6 aylık bebek için zeka geliştirici aktiviteler de diğer dönemlerde olduğu kadar önemli bir yer tutar. Anne olarak yaratıcılığınızı kullanmalı hem çocuğunuzu eğlendirecek hem de gelişimine katkı sağlayacak aktiviteleri çeşitlendirmelisiniz. 6 aylık bir bebekte henüz birlikte oynama kavramı gelişmese de akranları ile bir araya gelmesini sağlamalısınız. Bu sayede diğer çocukları gözlemleme imkânı elde eder ve sosyal becerilerinin gelişmesi devam eder.

Bebeğinizin gelişimine göre anne baba olarak hayal gücünüzü kullanabilir, farklı oyunlar yaratabilirsiniz. Tüm bu aktivitelerin çoğu size basit gelebilir. Hatta verimli olmadığınızı dahi düşünebilirsiniz. Özellikle de son zamanlarda ortaya çıkan zeka geliştirici oyunlar göz önünde bulundurulursa sizin yaptığınız bu aktiviteler sıradan gibi algılanabilir. Ancak hiçbir oyuncak zeka gelişimi açısından anne ve babayla geçirilen vakit kadar etkili olamaz. Bebeğinizin gelişimiyle paralel olmayan etkinliklerle, oyuncaklarla zaman kaybetmek yerine kısıtlı becerilerini güçlendirecek aktiviteler seçmelisiniz. Bebeğin ilk kez karşılaştığı oyunların amacı; uyumu kolaylaştırmak olmalı. Karışık, kurallı ve eğitici oyunlarla karşılaması gereken zaman, gelişiminin daha da geliştiği dönemler olmalı.