İçindekiler
Çocuk büyüten ebeveynlerin en çok merak ettikleri konu, bebeklik döneminden itibaren çocuklarının yeteri kadar büyüyüp büyümediğidir. Büyümenin profesyonel olarak takip edildiği devreye de büyüme eğrisi denir. Bebeğin doğumu ile birlikte anne ve babaların hayatına “persentil” kelimesi girer. En basit açıklaması ile büyüme eğrisi anlamına gelen persentil, kız ve erkek bebekler için ayrı ayrı hesaplanan ve yıllar içerisinde sahip olması gereken fiziksel değerleri gösteren tablodur.
Bebeğin doğumundan itibaren sağlıklı bir gelişim gösterip göstermediği, ayına ve hatta yaşadığı ülkeye bağlı olarak persentil tablosu üzerindeki ortalamalara göre değerlendirilir. Böylece çocukta bir gelişim problemi veya hastalık olup olmadığı anlaşılabilir.
Persentil Tablosu Neleri Anlatır?
Persentil tablosunda bazı rakamlar ve değerler vardır. Bunların anlamları şu şekildedir:
0-10 persentil: En düşük olan değer aralığıdır. Bebeğin ya da çocuğun kendisi ile aynı yaş ve cinsiyetteki diğer akranlarına karşı gelişim olarak çok geride olduğunu gösterir. Böyle durumlarda mutlaka uzman bir doktora başvurulmalıdır.
10-25 persentil: Nispeten düşük persentil değerlerinden biri de bu aralıktır. Çocuk doktoru ile birlikte büyüme sürecinin takip edilmesi gereklidir.
25-75 persentil: Bu gelişim aralığındaki bebeklerin gelişim ve büyüme hızları diğer bebeklere göre normal kabul edilir.
75-90 persentil: Yüksek değer aralığıdır. Bebeğin olması gerekenden fazla kilo, uzun boy ve daha büyük baş çevresine sahip olduğu anlamına gelir. Daha dengeli bir gelişim programı ile normal değerlere ulaşması için doktor tavsiyeleri ile desteklenmelidir.
90-100 persentil: En yüksek değer aralığıdır. Çocuğun gelişiminin akranlarına göre oldukça fazla olduğu anlamına gelir. Böyle durumlarda çocuklarda gigantizm ya da obezite gibi sorunlar olabilir. Mutlaka çocuk doktoru ile birlikte kontrol edilmeli ve normal sınırlara ulaşılması için gerekli önlemler alınmalıdır.
Persentil değerleri bebeğin doğumundan itibaren 1 yaşına kadar her ay, 1 yaşından sonra ise 3 aylık aralıklar ile mümkünse bir çocuk doktoru tarafından takip edilmesi gereklidir. Değerlerin ölçümü ve yorumlaması aile sağlığı merkezlerinde de yapılır. Bu takip çocuğunuz okul yaşına gelene kadar sürdürülebilir. Çocuğun büyüme gelişimi incelenirken genelde 50 persentil normal kabul edilirken; her yaş ve cinsiyet için normal sınır değişebilir. Bu nedenle kız ve erkek çocuklar için persentil tabloları birbirinden ayrıdır.
Kız ve Erkek Çocuk Persentil Değerleri
Kız ve erkek bebeklerin normal rutin kontrollerinde boy, kilo ve baş çevresi gibi değerlerin düzenli olarak kontrol edilmesi gerekir. Şayet kız bebeklerde ayına/yaşına göre %10 persentil değerinin altında ise veya %90 persentil üzerinde ise gelişimi hakkında çocuk doktoru ile görüşülmelidir. Erkek bebeklerde ise yapılan ölçümler %10 persentil değerlerinin altında ya da %97 üstünde kalıyor ise yine bir uzmandan tavsiye alınmalıdır.
