İçindekiler
0-3 yaş bebeklerin sağlıklı büyümeleri ve zihinsel gelişimleri için kritik bir dönemdir çünkü bu dönemde çok hızlı büyür ve gelişirler. Özellikle beyin gelişiminin %80’ni 0-3 yaş döneminde tamamlanır ve neredeyse yetişkinlikte ki büyüklüğe ulaşır.
Uyku gereksinimi
Bebeklik döneminde gelişimin sağlıklı bir şekilde ilerleyebilmesi için uyku düzenin bulunması gerekir. Bu düzenleme ise hayatın ilk ayları içerisinde özellikle aydınlık-karanlık döngüleri ve sosyal çevreden aldığı ipuçları ile şekillenmeye başlar. Bir yenidoğan günde toplam 12-16 saat uykuya ihtiyaç duyar.
Uyku ihtiyacı yenidoğanın zihinsel gelişimi açısından önemli bir gereksinim olduğundan uykusunun kalitesi de bir o kadar önemlidir.
Yenidoğanın uyku kalitesi
Yetişkin bir birey nasıl ki uykusu bölündüğünde agresif ve sinirli oluyorsa aynı şey yenidoğan içinde geçerlidir. Yenidoğanın uykusunu bölen ve uyku kalitesini düşüren unsurlar;
*aydınlık,
*açlık,
*ses,
*bakım,
- a) Aydınlık: sosyal çevreden sürekli olarak bilgi toplayan beyin uyku sürecine gitmek zor olduğundan uyku kalitesini düşürür.
- b) Açlık: ilk üç ay boyunca yenidoğanın uykusunu bölen temel unsurlardan biri açlıktır. Nitekim uzun süreli uykudan ağlayarak, aç olarak uyanacaktır. Uykusundan açlıktan ötürü uyunan çoğu yenidoğan annesi tarafından emzirilirken tekrar uyuduğu gözlemlenir.
- c) Ses: kulakların oluşumuyla birlikle anne karnındayken işitmeye başlayan bebeklerin doğduktan sonra sosyal çevreden etkilendiği aydınlıktan sonra ki ikinci etmendir.
- d) Bakım: yenidoğanın uykusunu bölen, huzursuzlanmasına sebep olan bir diğer unsur bezinin takip edilmesidir. Bir yenidoğanı huzursuzlaştıran sebeplerin biri açlıkken diğeri kirli bezidir. 3-4 saat aralıklarla uyanan yenidoğanın bezini değiştirmek ve ılık suyla yıkamak kesintisiz ve rahat uyumasına yardımcı olacaktır.
Yenidoğanın dış dünyaya adapte olma sürecine, zihinsel ve sağlıklı gelişimine yardımcı olan uyku problemini çözmek, uyku kalitesini arttırmaya yönelik çalışmalar anne-bebek iletişiminin de sağlıklı bir şekilde oluşmasını sağlar. İlk aylarda yenidoğana gece kaliteli uyku sunmak, gündüz bebeğinin kişisel bakımına yoğunlaşmak ilerleyen dönemlerde bebeğin gece uyumasına yardımcı olacaktır. İhtiyaçları giderilmiş yenidoğan her an uyku vaktidir ve kendileri uykuya dalmak için annelerine ihtiyaçları yoktur.
Bebekler genel olarak gece uyanmaya hazırdırlar ve dış etmenlerden (ses, ışık vb.) çabuk etkilenirler. Çoğu kez gözlerini açar, uyanır gibi olabilirler. Annenin ufak ses çıkardığında bebeğinin yanına veya odasına koşması onun uykusunun bölünmesine yol açacaktır ve uykuya dalmasında anneye ihtiyaç duymaya başlayacaktır.
Böylece kendi başına uyuma becerisini kaybetmeye başlar. Annenin bebeği her uyandığında yanına gelmesi, uyumasına yardım etmesi, gece sık sık uykusunun bölünmesine yol açacaktır. Bu nedenle bebekleri kendi başına uyumaya alıştırmak ve düzenli uyku saati geliştirmek gereklidir. Bebek kendi başına uyumayı başarırsa uyku bölünmeden tekrar kendisi dalabilecektir.
